کتاب حاضر پس از مقابله چند نسخه از مصیبت‌نامه فراهم آمده است. 'مصیبت‌نامه, منظومه‌ای است در بحر رمل مسدس و در برگیرنده 7535 بیت. عطار پس از حمد خداوند و نعمت رسول و خلفای راشدین و مدح حضرت امام حسن (ع) و حضرت امام حسین (ع), از ذکر حکایتی در چهل مقاله برای بیان مفاهیم عمیق عرفانی بهره می‌گیرد و به بیان 101 اصطلاح عرفانی می‌پردازد. مصیبت نامه تلاش سالکی است, نه جسمانی بلکه همانا فکر انسان برای رسیدن به حق و با هدایت پیر خود راه را می‌آغازد. نخست نزد جبرئیل می‌رود و در آغاز سیر خود از او حل مشکل خویش را می‌خواهد و او نیز خود را گرفتار همان مشکل می‌داند؛ سپس سالک نزد پیر خود بازگشته و از او طلب معنا می‌کند و پیر به بیان مقام جبرئیل می‌پردازد و سالک را دوباره برای جست و جوی گمشده به طلب وا می‌دارد. آن گاه به نزد اسرائیل و میکائیل و عزرائیل و ملائکه حاملان عرش می‌رود و هربار با جوابی نزد پیر باز می‌گردد و پیر به بیان مقامات گوناگون پرداخته و او را مجددا به طلب وا می‌دارد تا سرانجام به نزد حضرت آدم (ع), حضرت نوح (ع), حضرت ابراهیم (ع), حضرت موسی (ع), حضرت داوود (ع), حضرت عیسی (ع) و حضرت محمد مصطفی (ص) و حس و خیال و عقل و دل و جان می‌رود و در این مرحله مصیبت‌نامه به پایان می‌رسند و سیر سالک خاتمه می‌یابد'.