چهار مفهوم 'خلوت', 'ازدحام', 'قلمرو' و 'فضای شخصی انسان' در این کتاب براساس دیدگاه اجتماعی ـ روان شناختی ـ تحلیل شده است. 'خلوت فزایند نظارت بر مرز خود/ دیگری است. فرد و همین طور گروه گاه نیاز به 'با دیگران بودن' دارد و گاه نیاز به 'جدا از دیگران بودن'. خلوت فرایندی دیالکتیکی و دایم در حال تغییر است. پس لازم است محیطهایی تدارک دیده شود که با این ویژه‌گی سازگار باشد. فضای شخصی نیز فرایندی دیالکتیکی و متغیر است. پژوهش‌ها حاکی از متفاوت بودن ساز و کارهای فضای شخصی در مورد مردان, زنان و گروه‌های گوناگون است. می‌توان به راه‌کارهایی در طراحی محیط دست یافت که فضای شخصی را همزمان با تغییر شرایط به شکل مناسب تغییر دهد. نقش قلمروها تسهیل تعامل اجتماعی و تثبیت نظام‌های اجتماعی است. قلمروهای اولیه, مثل خانه, به آسانی قابل تشخیص است. ولی شناسایی قلمروهای ثانویه و عمومی, مثل ورودی‌ها, راه پله‌ها و زمین‌های بازی, گاه دشوار است. طراح می‌تواند با دست زدن به ابداعات و ابتکاراتی تعریف این قلمروها را وضوح بخشد و با این کار از بروز مشکلات جلوگیری نماید... ازدحام وقتی رخ می‌دهد که خلوت کسب شده کمتر از خلوت مطلوب ـ یعنی تعامل اجتماعی بیشتر از مقدار مطلوب آن ـ باشد... ازدحام پس از گذشت مدتی طولانی بر عملکرد فرد تاثیری مخرب دارد. به بیان دیگر, ازدحام می‌تواند در دراز مدت هزینه‌هایی داشته باشد که پس از دوره موفقیت‌آمیز سازش آثار منفی آن خود را نشان می‌دهد...ح'.
