در این کتاب سرگذشت محمدقلی افشار ارومی, از بزرگان طایفه افشاریه ارومیه (ارومی) بازگو می‌شود .این سرگذشت‌نامه را منشی و مستوفی دولت افشاریان ارومیه ـ میرزا مصطفی سعدآبادی ـ در همان زمان به رشته تحریر درآورده و اینک کتاب حاضر براساس نسخه اصلی به طبع رسیده است .کتاب در واقع شرح اقدامات محمدقلی خان در حکومت 'ارومی 'است که در آن, حوادث مربوط به مناطق شمال غربی و مناطق اطراف ارومیه طی 16سال از سال 1197ه.ق ـ آغاز حکومت محمدقلی خان افشار در ارومیه ـتا سال ـ 1205پایان حکومت وی به دست فتحعلی شاه ـ به تفصیل بیان می‌شود .گفتنی است محمدقلی خان در آغاز سلطنت قاجاریه حاکم ارومیه بود . در سال 1205که آقامحمدخان بخش عمده ایران را به تصرف درآورد و برای مطیع کردن خوانین آذربایجان رهسپار آن مناطق گردید, پس از کشمکش فراوان, سرانجام محمدقلی خان اظهار اطاعت نمود .اما اندکی بعد در جریان توطئه قتل آقا محمدخان, وی مورد سوئ‌ظن قرار گرفت .با این همه به شفاعت سایر علما بخشیده شد و مجددا به حکومت ارومیه منصوب گردید .پس از آن در سال 1211ه.ق, محمد قلی‌خان افشار نیز مانند عده‌ای دیگر از حکام محلی و سران قبایل به جمع مخالفان دولت مرکزی پیوست و به تحریک صادق خان شقاقی, رئیس ایل شاهسون و حاکم سراب و گرمرود و جعفر قلی‌خان دنبلی مشهور به باتمانقلیچ, حاکم خوی و تبریز و سلماس و ابراهیم خلیل‌خان پیر جوانشیر قراباغ شوشا, حاکم قراباغ علیه فتحعلی شاه قیام نمود .لیکن کاری از پیش نبرد و پس از مدت کوتاهی دستگیر و روانه تهران گردید و برادرزاده‌اش حسینقلی خان که با وی دشمنی داشت و هواخواه دولت مرکزی بود به حکومت ارومیه منصوب شد .کتاب با عکس‌های متعددی از بناها, قلعه‌ها و آثار و یادبودهای ارومیه و مناطق اطراف آن همراه است .