این کتاب که با هدف آشنایی دانشجویان, باستان‌شناسان غیر حرفه‌ای, علاقه‌مندان و دانش‌پژوهان شاخه‌های مرتبط با باستان‌شناسی تالیف شده, مرور مختصری است بر مکاتب, دیدگاه‌ها و مباحث نظری و تئوریک باستان‌شناسی .کتاب از یک مقدمه و هفت فصل تشکیل شده است .نویسنده در مقدمه, سیری کوتاه از پیدایش و تحول چارچوب نظری باستان‌شناسی و چگونگی شکل‌گیری مفاهیم زیربنایی آن, همچنین نظریه‌پردازی‌های بعد و صاحب نظران و پیشروان باستان‌شناسی جدید و آخرین دیدگاه‌ها در زمینه باستان‌شناسی نظری به دست می‌دهد .در فصل اول 'هویت و هدف باستان‌شناسی ' تبیین گشته ارتباط و پیوند آن با شاخه‌های دیگر علوم روشن می‌شود ;همچنین به علل اهمیت و لزوم استفاده و توسعه دانش باستان‌شناسی اشاره می‌گردد . 'استدلال در باستان‌شناسی و شناخت‌شناسی 'موضوع فصل دوم کتاب است .در فصل سوم به چگونگی و شیوه‌های طبقه‌بندی آثار و اندازه‌گیری زمان اشیای باستانی اشاره شده است .در هر یک از فصل‌های چهارم تا ششم, ساختار و نحوه عملکرد سه نوع باستان‌شناسی معرفی شده که عبارت‌اند از' :باستان‌شناسی اجتماعی', بررسی چگونگی تغییر 'فرهنگ'ها و ارزیابی دیدگاه‌های صاحب نظران مختلف در این زمینه است .در پایان کتاب 'واژه‌نامه توصیفی 'و فهرست منابع آمده است .
