مولف در این کتاب تلاش کرده پیشینه تفکر و اندیشه 'فلسفه تاریخ 'را بنمایاند. وی در آغاز, فلسفه تاریخ را به دو معنا تفکیک نموده است1 :ـ فلسفه تاریخ به معنای عام کلمه, یعنی تصوری که اقوام مختلف در امکنه و ازمنه متفاوت از سرنوشت و از گذر حوادث داشته‌اند, 2ـ فلسفه تاریخ به معنای اخص کلمه یعنی نظریه‌هایی که بیشتر در عصر جدید ـ احتمالا از قرن هفدهم میلادی به بعد ـ درباره تاریخ مکتوب بیان شده است .براساس همین تفکیک, کتاب به دو بخش تقسیم می‌شود :در قسمت اول اعتقادات و سنت‌های کشورهای باستانی بررسی شده است .بدین منظور با بررسی دو کشور کهنسال آسیایی یعنی چین و هندوستان, فلسفه تاریخ از درون ایدان تائوئیسم, کنفوسیوس و بودایی استخراج و استنباط می‌شود ;سپس دو فرهنگ باستانی یونان و روم توصیف شده و از 'اسطوره و مفهوم سرنوشت در فرهنگ یونانی 'و آثار 'هومر 'و 'هزیود', همچنین از 'تاریخ و فلسفه آن از نظرگاه مورخان یونانی و رومی دوره باستان 'ـ مانند هرودوت, توسیدید و مارک اورل ـ یاد شده است .در این میان, به وجه تقارن و تفارق سنت‌های آسیایی و اروپایی به اجمال اشاره گردیده است .در ادامه همین بخش با توجه به ادیان توحیدی, سنت ابراهیمی, اعتقادات یهودیان و مسیحیان و مسلمانان و دیدگاه آنها در قبال تاریخ و تفاوت موضع آنها با سنت‌های قبلی شرح و بررسی می‌شود .در بخش دوم به نحو اختصاصی‌تر, نظریه‌های فلسفی معروف درباره تاریخ در عصر جدید, معرفی و افکار متفکرانی چون ژان باتیست ویکو, منتسکیو, هردر, هگل, آدام اسمیت, آنتوان نیکلا کندرسه, ادگار کینه, لسینگ, کارل کریستیان فردریک کراس, اگوست کنت, انگلس, مارکس, فردریک نیچه, اسوالد اشپینگلر, گالینگوود, و آرنولد جوزف توین بی به اختصار بیان شده است .نمایه اسامی پایان بخش کتاب است .