این اثر, پژوهشی است تطبیقی در اسطوره و دین که طی آن نویسنده قصد دارد وجه مشترک ادیان ابتدایی را با هم و با ادیان جدیدتر چون مسیحیت, نشان دهد. دیدگاه اصلی نویسنده این است که 'همه ادیان, در اصل آیین‌های باروری بوده‌اند متمرکز بر گرد پرستش و قربانی کردن ادواری فرمانروای مقدس که تجسد خدایی میرنده و زنده شونده, الوهیتی خورشیدی, بود و به وصلتی رمزی با الهه زمین تن در می‌داد و هنگام خرمی می‌مرد و به وقت بهار تجسد دوباره می‌یافت'. فریزر معتقد است که این افسانه عصاره تقریبا همه اساطیر عالم است. به تصریح مترجم: 'شاخه زرین اثری است که شیوه‌های ابتدایی پرستش, اعمال زناشویی, آیین‌ها, مراسم و جشن‌های باروری نیاکان ما را گزارش می‌کند و با رد این باور عمومی که زندگی ابتدایی ساده بوده است نشان می‌دهد که انسان بدوی در بند جادو, تابوها, و خرافات اسیر بود. در این اثر شاهد تحول انسان از وحشیت به تمدن, از دگرگون شدن رسوم و آداب عجیب و غریب و اغلب خونین‌اش به ارزش‌های پایدار اخلاقی, عقلی و معنوی هستیم'. مجموعه حاضر مشتمل بر چهار کتاب جیمز جورج فریز (1845 ـ 1941), همراه با سال‌شمار زندگی اوست. سه کتاب دیگر این مجموعه ـ به غیر از شاخه زرین ـ عبارت‌اند از: 'فرمانروای بیشه‌زار', 'کشتن خدایان' و 'بلاگردان'.