'سمک عیار 'یکی از داستان‌های عامیانه قرن ششم و هفتم ه.ق است که طی آن تصویری از اوضاع سیاسی, اجتماعی و فرهنگی آن دوران فراروی مخاطب قرار می‌گیرد .این داستان در دو مجلد برای نوجوانان بازنویسی شده است .در بخشی از مقدمه کتاب آمده است' :قهرمان داستان خورشید شاه, پسر مرزبانشاه, شاه حلب است که دلباخته دختر مغفور (شاه چین می‌شود), به آن دیار می‌رود و درگیر جنگی با پادشاه ماچین می‌گردد .اما در همه جا یاری و کمک عیار پیشه‌ای به نام 'سمک 'است که او را از بن بست‌ها نجات می‌دهد و پیروز می‌گرداند .در حقیقت, قهرمان اصلی کتاب, همان سمک عیار است .'جلد اول از این مجموعه در پنج فصل با عناوینی از این دست تدوین شده است :خورشید شاه, مه‌پری و دایه جادوگر, در جستجوی مه‌پری, سمک عیار, حیله‌های مهران وزیر, رفتن مه‌پری به قلعه شامک, و کارهای شگفت سمک در ماچین .