مباحث مجلد سوم سبک شناسی از قرن هفتم آغاز می‌شود که شامل بخشی دیگر از تطور نثر فارسی در دوره دوم بوده همچنین مختصات دوره سوم و چهارم نیز به تفصیل بحث و بررسی می‌شود .در این مجلد, علاوه بر بررسی آثاری که دارای نثر مقبول هستند, از جمله گلستان سعدی, ویژگی آثار مربوط به نثر مسجع و متکلف شناسایی شده است .نویسنده یادآور می‌شود که دوره سوم ...'دوره سجع و قافیه و عصر تکلف و تصنع و زمانه فساد نثر فارسی است و دبیران ایرانی از خود اعراب هم در استعمال کلمات عربی و لغات غریبه و تفنن‌های لاطایل و اطناب‌های ممل و قافیه‌پردازی و فضل فروشی پیش می‌افتند و ماموم بر امام سبقت می‌جوید ...دوره چهارم :این دوره زمان بازگشت ادبی است, نظم و نثر در این دوره ...تغییر پیدا می‌کند و نثر دیرتر از نظم مورد اصلاح قرار می‌گیرد و در این دوره است که سبک‌های مختلف در نثر به وجود می‌آید و لغت‌های ساختگی فارسی پیدا می‌شود و نوشتن نثر به فارسی خالص (در هند و ایران) معمول می‌گردد .'