کتاب با شرحی از زندگی 'گریگور یقیکیان 'آغاز می‌شود .گفتنی است, گریگور بعد از کشتار ارامنه به دست دولت عثمانی از این سرزمین گریخت .به روسیه رفت و سپس به ایران آمد .زندگی وی با مبارزان و روشنفکران دوره مشروطیت, در رشت, گره خورد . همان جا معلم مدرسه شد و شاهد جنبش جنگل و اشغال گیلان در زمان ارتش سرخ بود . گریگور یقیکیان سپس دست به قلم برد و نمایش‌نامه نوشت, روزنامه منتشر کرد و چند داستان و ترجمه نیز از خود بر جای گذاشت .در بخش اصلی کتاب, چهار نمایش‌نامه از وی به چاپ رسیده که عبارت‌اند از' :جنگ مشرق و مغرب یا داریوش سوم (کدمانس)', 'انوشیروان عادل و مزدک', 'حق باکیست 'و 'میدان دهشت .'شایسته ذکر آن که نمایش‌نامه نخست با بازنویسی 'میرزا مهدی دبیر', و دو نمایش‌نامه 'انوشیروان عادل و مزدک 'و 'میدان دهشت 'با بازنویسی 'جهانگیر سرتیپ‌پور 'به چاپ رسیده است . برای نمونه, نمایش‌نامه جنگ مشرق و مغرب یا داریوش سوم 'کدمانس 'نمایش تراژدی است در پنج پرده و ده تابلو که 'همای '(دختر داریوش سوم) در مرکز وقایع آن قرار گرفته است .او با دو چشم بینای خود, شاهد رویدادهای تلخی است که بر اثر بی‌لیاقتی پدر و اطرافیانش بر سر ایران می‌گذرد و ...