یکی از شخصیت‌های سیاسی و رجال مشهور دوره قاجار, حسنعلی خان امیر نظام گروسی بود که حدود 65سال از عمر خویش را در خدمت به کشور و حکومت ایران سپری کرد و از جهات سیاسی, اجتماعی, اداری و نظامی شخصیتی در خور توجه بود . کتاب حاضر در پنج فصل به معرفی و بررسی جنبه‌های مختلف زندگی نامبرده اختصاص دارد .فصل اول که مربوط به تولد تا جوانی امیر نظام گروسی است سال‌های 1236تا 1275را در بر می گیرد .در این فصل, از محل تولد او در گروس, اجداد, مراحل رشد و نخستین مناصب دولتی .نقش امیر نظام در سرکوبی سالار, نقش او در سرکوبی باب, نقش او در جنگ هرات و نقش وی در بازپس‌گرفتن موره صحبت می‌شود .فصل دوم درباره سال‌های جوانی تا میان سالی ( 1275ـ 1300ه.ق) امیر نظام گروسی است .در این فصل به اقدامات او, به این شرح, اشاره می‌شود .اولین گروه اعزامی محصلین به خارج از کشور به همت و سرپرستی امیر نظام, توجه امیر نظام به محصلین, امیر نظام در سفارت پاریس, نقش امیرنظام گروسی در ضرب سکه, آرزوی امیرنظام و صنعت چاپ در گروس, تشکیل نیروی دریایی, وارد کردن برخی لوازم فنی سبک از خارج, امیر نظام در دارالشورای کبری, سفارت استانبول, منصب وزارت امور فواید عامه, امیر نظام و راه‌آهن, قرارداد رویتر, ملازمت ناصرالدین شاه در سفر فرنگ, قرارداد فالکن هاکن, سرکوبی شیخ عبیدالله, و سرکوبی حمزه آقا منگور .در فصل سوم اقدامات امیرنظام گروسی از میان سالی تا کهنسالی ( 1300تا 1317) بازگو می‌شود که عبارت‌اند از :اقدامات در آذربایجان, نقش او در واقعه ژری, حکومت کردستان و کرمانشاهان, قحطی نان در تبریز, و حکومت کرمان .فصل چهارم نگاهی است به رفتار امیر نظام گروسی با ادبا, به ویژه ایرج میرزا و ادیب‌الممالک, سپس در همین فصل دیدگاه و نظر دکتر فوزیه, لرزن, معیرالممالک, ممتحن‌الدوله, فخرالکتاب, مصدق و اعتمادالسلطنه درباره امیر نظام بازگو شده است .آخرین فصل کتاب نیز مشتمل است بر اقدامات فرهنگی, فعالیت‌های عمرانی, موقوفات خانه شخصی در تبریز, نشان‌های افتخار و اعقاب امیر نظام گروسی مطالب کتاب با سال شمار, فهرست منابع و ماخذ, ضمایم و شجره‌نامه بازماندگان امیر نظام, خاتمه می‌یابد .