این پژوهش به تعریف اقسام و مبانی آزادی سیاسی و عدالت اجتماعی و نسبت بین آن دو در اندیشه‌ی استاد مرتضی مطهری، اختصاص یافته است. بر این اساس، تاکید عمده بر مبانی معرفت‌شناخت، به ویژه نقل و عقل و چگونگی تعامل آن دو بوده است، هر چند به مبانی غایت‌شناختی، انسان‌شناختی، هستی‌شناختی، روش‌شناختی و دانش‌شناختی نیز اشاره گردیده است. به تصریح نگارنده: 'تعیین‌گر اصلی در باب حدود آزادی فرد و جامعه و چگونگی وضع و اجرای قانون عادلانه، غایت حیات فردی و جمعی در رتبه‌ی اول؛ استعداد طبیعی و کمال جوی فرد ـ که خاستگاهش همان غایت است ـ در رتبه‌ی دوم؛ و عقل و نقل عدالت بنیادی که تعیین‌گر حدود و ثغور برای آزادی و چگونگی وضع و اجرای قانون عادلانه است در رتبه‌ی سوم می‌باشد. به دیگر سخن، عدالت اجتماعی ـ سیاسی است که بر آزادی سیاسی، تقدم رتبی داشته، تعیین‌گر قلمرو و حدود آزادی می‌باشد'.