این کتاب جلد اول از مجموعه‌ای چهار جلدی است که طی آن, تحلیلی از سیر تاریخ ایران فراهم آمده است .مولف در مقدمه کتاب می‌نویسند' :این بررسی, تاریخ ایران را تاریخ پارس و پارسیان نمی‌داند و می‌کوشد حیات دیرینه اقوام گوناگون ساکن این نجد ـ و نه تسلط اقوام شمالی, که شیوه عقب مانده شاهنشاهی را بنیان گذاردند ـ را اساس و آغاز هویت ملی ایران قرار دهد .'...کتاب از یک مدخل و سه بخش اصلی تشکیل شده است .مولف, در 'مدخل 'با طرح سوال 'تاریخ چیست ' ذیل مباحثی به این پرسش پاسخ می‌دهد ;سپس از بستر جغرافیایی, به منزله عامل مهم ظهور و چگونگی تاریخ هر قومی سخن می‌گوید و از چهار گونه جغرافیایی نام می‌برد' :جغرافیای غلبه‌ناپذیر (جغرافیای بدون تاریخ(', 'جغرافیای موزون (جغرافیای توسعه(', 'جغرافیای ناموزون (جغرافیای تنازع ('و 'جغرافیای واحدها (جغرافیای رکود .('بحث اصلی کتاب درباره برآمدن هخامنشیان با 'پیش گفتاری درباره پهنه زمانی و جغرافیایی ایرانیان و تمدن‌های کهن آغاز می‌شود ; آن گاه مباحث کتاب ذیل سه بخش اصلی با این عناوین مطرح می‌گردد' :در جست و جوی سرزمین', 'در جست و جوی هویت (که در این بخش به عناصری چون 'پارسه, پارس و هخامنش', 'آریا 'و 'اهورامزدا 'اشاره می‌شود ('و 'چاره‌اندیشی یهود .' کتاب با فهرست اعلام به پایان می‌رسد .