کتاب حاضر از چهار بخش شکل گرفته است .بخش نخست با عنوان 'پیش گفتار مترجم' شامل مطالبی درباره آثار و اندیشه‌های مارکس و انگلس است .در بخش دوم که با عنوان 'نقش کار در گذر میمون از انسان 'نگارش یافته ;مارکس و انگلس, مراحل رشد و تکامل انسان را از زمانی که به شکل حیوانات در بالای درخت زندگی می‌کرد تا زمانی که اندک اندک از دست خود برای ابزار سازی, دام‌داری, کشاورزی, ابداع شیوه‌های تولید و تقسیم سود جست, نشان می‌دهند .بخش سوم مقاله‌ای است با عنوان 'درباره ماتریالیسم تاریخی 'این مقاله شرحی است درباره تاریخ اقتصادی, اجتماعی و سیاسی کشور انگلستان که پیش‌تر ذیل کتابی با عنوان سوسیالیسم تخیلی و علمی منتشر شده بود .کارل مارکس ( 1818ـ 1883) و فردریک انگلس ( 1802ـ 1895) در این مقاله ضمن مروری بر اندیشه‌های سیاسی و فلسفی متفکرانی چون :بیکن, هابس و لاک ;شرایط و ویژگی‌های طبقه کارگر و بورژوازی در این کشور را تحلیل می‌نمایند .بخش چهارم :شامل متن مکاتبات مارکس و انگلس پیرامون 'ماتریالیسم تاریخی 'است .در این مکاتبات ضمن توضیح و تشریح برخی اشکالات و یا برداشت‌های نادرست از ماتریالیسم تاریخی, نحوه شکل‌گیری و تکوین سوسیالیسم علمی بررسی می‌شود .علاوه برآن, مهم‌ترین اصول و وضایف سیاسی طبقه کارگر در موقعیت‌های بسیار متفاوت و لحظات تاریخی تبیین می‌گردد .