این مجموعه، دربرگیرنده‌ی 2500 داستان مثل از 130 منبع است که به ترتیب حروف الفبا تدوین گردیده است. این داستان‌ها یا حکایت‌ها درباره‌ی ریشه‌ی ضرب‌المثل‌های فارسی ساخته شده است. منبع این داستان‌ها بخشی متون ادب فارسی نظیر مثنوی مولوی، قابوسنامه، کلیله و دمنه، مرزبان‌نامه، انوار سهیلی، سیاست‌نامه، حدیقه‌الحقیقه و بخشی دیگر بر ساخته‌ی عوام است که از آن‌ها دو یا چند روایت شده است. در بخش آغازین کتاب نیز مبحثی درباره‌ی سیر تحول و تطور و تاریخچه‌ی داستان‌های امثال، منشا، علت رواج داستان‌ها، رابطه‌ی داستان و مثل، فواید و ویژگی‌ها و کارکردهای داستان‌های امثال، ریخت‌شناسی، و شکل‌شناسی داستان‌ها و تقسیم‌بندی آن‌ها فراهم آمده است. ناگفته نماند در میان داستان‌های این مجموعه چندین نوع قالب نوشتاری دیده می‌شود. بخشی که مربوط به متون کهن اعم از شعر و نثر است و بخشی که داستان‌های منثور جدید با زبانی معیار و اصیل نوشته شده، عینا نقل می‌شود. اما بخشی که مربوط به داستان‌های نثر با زبانی آشفته و عامیانه است، ویراسته شده است.