سومین کتاب از سلسله مباحث 'خودآگاهی تاریخی 'طی چهار فصل متضمن مباحثی است درباره 'تجدد و سنت .'فصل اول با عنوان 'مدرنیته و راسیونالیته (تجدد و عقلانیت) ' شامل بررسی 'ماهیت مدرنیته و تجدد', همچنین تبیین رابطه 'عقلانیت و تجدد 'است . موضوع فصل دوم (غرب‌زدگی) از دو مبحث تشکیل شده است' :صورت‌های چهارگانه غربزدگی در ایران در آخرین دوره کور پایان تاریخ دولت پنهان جهانی 'و پرسش‌هایی از غربزدگی و مدرنیسم :گذر از عالم تکنیک با تفکر هیدگر .'نویسنده در فصل سوم, درباره مفهوم, ماهیت, ویژگی‌ها, کارکردها و رابطه میان مقولات 'دین', 'تکنولوژی 'و 'تمدن جدید 'به بحث می‌نشیند .مباحث این فصل به این قرار است' :ماهیت تکنولوژی ' تجسم تفکر نه ابزار', 'دین و توسعه مدرن تکنیکی در عالم اسلامی', 'دو اندیشه مدرن و معنوی اسلامی در برابر نظام تکنیک و دولت پنهان جهانی', 'تفکر خودآگاهانه در برزخی میان تمدن غربی و تمدن اسلامی :عقل غربی و عقل قرآنی', 'دین در عصر فرهنگ تکنولوژیک در نگاه متجددانه و مدرن دین تکنولوژیک پل تیلیش .'آخرین فصل کتاب نیز شامل گفت و گوهایی است با نویسنده در باره 'دین و نهادهای مدرن مدنی 'که این موضوعات را شامل می‌شود' :ماهیت آزادی و اباحه', 'پرسش‌هایی در باب دین و آزادی', 'دین و فرهنگ و جامعه مدنی', 'تساهل و تسامح :گفت و گویی در باب مدارا و خشونت', 'گفت و گو یا برخورد تمدن‌ها', 'زندگی مدرن و بحران جوانان و زنان متجدد', 'علم معنوی و وحدت متعالی', و 'مراکز علمی دینی و دنیوی .'