در تحقیق حاضر, تاریخچه جنبش دانشجویی تبریز به تفصیل روایت شده است. در بخشی از کتاب درباره پیشینه این جنبش آمده است' :پیشینه جنبش دانشجویی در تبریز به دوره ملی شدن صنعت نفت باز میگردد .دوره دوم جنبش بین سالهای 1339تا 1341روی داد که تحت تاثیر جبهه ملی آذربایجان به رهبری آیتالله سید محمد علی انگجی بود .دوره سوم را میتوان از سال 1346تا 1352به حساب آورد که جنبش دانشجویی متاثر از اندیشه چپ بود .از سال 1350به بعد نیروهای مذهبی کم کم وارد مسائل سیاسی دانشگاه تبریز شدند و سرانجام از سال 1354هدایت مبارزات دانشجویی را به دست گرفتند .'پژوهش حاضر متکی بر تحقیق میدانی (مصاحبهها), تحقیق آرشیوی و تحقیق کتابخانهای است .کتاب از پنج بخش تشکیل شده است .در بخش اول که مدحل ورود به بحث است, مباحثی مانند اهمیت آذربایجان, پیشینه مدارس عالیه در آذربایجان, پیشینه مبارزات دانشآموزی و دانشجویی, فرقه دمکرات و جنبش دانشجویی و تاسیس دانشگاه تبریز از سوی فرقه دمکرات مطرح شده است .در بخش دوم که به جنبش دانشجویی تبریز در دوره نهضت ملی اختصاص یافته, گزارشهایی از فعالیتهای دانشجویان دانشگاه تبریز در این دوره فراهم آمده است .در این مقطع, نخست جریان هوادار حزب توده و سپس جریان طرفدار جبهه ملی بر جنبش دانشجویی مسلط است که به کودتای 28آذر سال 1332پایان میپذیرد .بخش سوم کتاب به بررسی جنبش دانشجویی تبریز بین سالهای 1338تا 1341میپردازد ; دورهای که آزادی مختصر سیاسی در کشور ایجاد میشود .برخی مطالب این بخش بدین قرار است :تاسیس انجمن اسلامی دانشجویان پزشکی دانشگاه تبریز, ایجاد اولین نمازخانه در دانشگاه تبریز, سخنرانی جنجالی علی امینی در دانشگاه تبریز, برگزاری جشن نیمه شعبان توسط دانشجویان در مسجد شعبان تبریز, واقعه اول بهمن 1340دانشگاه تهران و انعکاس آن در تبریز .بخش چهارم به جنبش دانشجویی از سال 1342تا 1345اختصاص دارد .این جنبش در سالهای 1342تا 1343تحت الشعاع مبارزات علما و مراجع به رهبری امام خمینی (ره) است .در بخش پنجم جنبش دانشجویی در سالهای 1346تا 1351بررسی میشود .در این دوره جریان چپ گفتمان مسلط بر جنبش دانشجویی تبریز است .بخش ششم به جنبش دانشجویی در سالهای 1352تا 1354میپردازد که دوره تسلط جریان مذهبی بر جنبش دانشجویی است .در سالگرد پانزدهم خرداد 1354جنبش دانشجویی با اعتصاب گستردهای توام میگردد .در بخش هفتم جنبش دانشجویی تبریز در فضای سیاسی بررسی میشود, یعنی سالهای 1355و .1356در بهمن 1356قیام تاریخی تبریز با شرکت دانشجویان به وقوع میپیوندد .در فصل هشتم, مسائل و مبارزات عمده دانشجویان در جریان انقلاب اسلامی طرح شده است .در هجدهم اردیبهشت 1357دانشگاه تبریز سه شهید تقدیم انقلاب اسلامی میکند' .فرجام سخن ' هم مروری بر جنبش دانشجویی و نتایج آن از سوی نگارنده است .صفحات پایانی به گزیدهای از اسناد, فهرست تفصیلی اسناد, فهرست اعلام, و عکسهایی مرتبط با موضوع اختصاص دارد .