کتاب در دو بخش تدوین شده است .بخش اول شامل کلیاتی درباره مفاهیم مرتبط با جغرافیای تاریخی است و بخش دوم به جغرافیای تاریخی شهرها اختصاص دارد . مولف درباره کتاب می‌گوید' :هدف کتاب, آشنا کردن دانشجویان با جغرافیای تاریخی جهان اسلام است ;البته توصیه می‌شود که یادگیری جغرافیای تاریخی باید با مطالعه تاریخ اسلام همزمان باشد .در این کتاب نیز به این ارتباط اشاره شده است .در این تالیف سعی شده از قدیم‌ترین منابع و ماخذ استفاده شود .در بخش اول برای هر فصل ابتدا مقدمه و تعریف ارائه شده, سپس به نمونه‌هایی چند اشاره کرده‌ایم .در بخش دوم کتاب, که صرفا جغرافیایی است, برای هر فصل مقدمه‌ای جغرافیایی آورده‌ایم ;سپس به تعریف کرسی یا مرکز آن منطقه جغرافیایی و شهرهای آن پرداخته‌ایم...ضمنا در آغاز هر فصل جغرافیایی اطلاعاتی از وضع موجود آن منطقه جغرافیایی با توجه به کتاب‌ها, دایره‌المعارف‌ها و اطلس‌های جغرافیایی داده شده است .باید در نظر داشت که مطالب کتاب تا پایان قرن نهم هجری قمری را در برمی‌گیرد .'...مطالب کتاب با چند نقشه همراه است .در پایان کتاب نیز فهرست اشخاص و اعلام جغرافیایی نیز منابع و ماخذ درج شده است .