نگارنده ابتدا مفاهیم اساسی جامعه‌شناسی را با نگاهی به ادبیات فارسی, تعریف می‌کند و طی آن از پیشینه جامعه‌شناسی, جامعه انسانی, تمدن, جامعه‌پذیری(اجتماعی شدن), فرهنگ‌پذیری, ارزش‌های اجتماعی, هنجارهای اجتماعی, گروه اجتماعی, قوم‌مداری, قشربندی و نابرابری‌های اجتماعی, و تحول اجتماعی سخن به میان می‌آورد .وی در فصل دوم کتاب, تعریفی از ادبیات و انواع ادبی, به دست می‌دهد .در فصل سوم, مقوله((جامعه‌شناسی ادبیات)) تشریح می‌شود .فصل چهارم کتاب به تبیین جامعه‌شناسی آثار ادبی اختصاص می‌یابد .مباحث بعدی کتاب عبارت‌اند از :((اندیشه‌های اجتماعی فردوسی در شاهنامه)), ((اندیشه‌های اجتماعی غزالی در کیمیای سعادت)), ((اندیشه‌های اجتماعی نظامی در پنج گنج)), ((اندیشه‌های اجتماعی سعدی در بوستان و گلستان)), ((یکتاپرستی در منطق‌الطیر عطار)), ((خانه و خانواده در اخلاق ناصری)), ((عشق و از خود بیگانگی در آثار مولوی)), ((مددکاری اجتماعی در اشعار پروین اعتصامی)) .