نویسنده در این کتاب تلاش کرده فرضیه‌ها و روش‌های نوین مطرح در باستان شناسی و انسان شناسی را با بیانی ساده در دسترس دانشجویان و علاقه‌مندان این رشته قرار دهد .نویسنده در تنظیم مطالب, مسائل نظری در باستان شناسی و انسان شناسی را در بافت تاریخی و تحولی آنها مطرح می‌سازد ;همچنین از دانش‌های زیست شناسی تحولی, اعصاب و روان شناسی و معرفت شناسی, به صورت زمینه‌ها و حوزه‌های بین رشته‌ای ضروری در باستان شناسی بهره جسته است .مباحث کتاب در دوازده فصل با این عناوین سامان یافته است1 :ـ زیست شناسی تحولی, 2ـ سرگذشت زیستی و فرهنگی انسان, 3ـ باستان شناسی, 4ـ رشته‌های پژوهشی در رابطه با باستان شناسی, 5ـ باستان شناسی نو و روند ـ محور, 6ـ نظرهای عمده در باستان شناسی, 7ـ روش‌های تاریخ‌گذاری در باستان شناسی, 8ـ معرفت شناسی, 9ـ روش کاوش لایه‌نگاری در باستان شناسی, 10ـ روش‌های بررسی میدانی در باستان شناسی, 11ـ نمونه مدل تحولی در پیش از تاریخ ایران, 12ـ نمونه‌ای از طرح پروژه در پژوهش‌های باستان شناختی .کتاب همچنین از چهار پیوست برخوردار است که عبارت‌اند از1 :ـ ضوابط کاوش و بررسی در باستان شناسی, 2ـ نمونه پرسش نامه در پژوهش‌های قوم باستان‌شناسی, 3ـ فهرست توصیفی فارسی ـ انگلیسی اصطلاح‌ها, 4ـ فهرست توصیفی فارسی ـ انگلیسی نام‌ها و مکان‌ها .کتاب با فهرست منابع و فهرست اعلام به پایان می‌رسد .