مفهوم مشارکت در توسعه, راهبردهای مشارکت, روش‌های پیشبرد مشارکت, نظارت و ارزشیابی مشارکت, حمایت‌های نهادی از مشارکت, و منابع پیشبرد مشارکت مباحث اصلی این کتاب هستند. در کتاب خاطرنشان شده است: 'امروزه, 'توسعه مشارکتی' همگام با مفاهیم جدید در این حوزه تغییرات ساختاری یافته است؛ این تغییرات, زمینه‌های اجتماعی, عملیاتی و نیز ارزیابی کنش‌ها و عملکردهای مردم را در اجرای طرح‌ها و پروژه‌ها متاثر ساخته و آن‌ها را دربرگرفته است. از این منظر, توسعه مشارکتی به منزله اصلی بنیادین برای کلیه برنامه‌ریزی‌های توسعه مطرح است و در کلیه فرآیندهای آن, مردم به عنوان محور و حتی طراح تلاش‌های توسعه مطمح نظر هستند؛ دست‌اندرکاران نیز نظرا و عملا آن‌ها را در این راه مشارکت می‌دهند. در روند نوین برنامه‌ریزی توسعه, مفاهیم برنامه‌ریزی هدایت شده و متمرکز که راه‌کارهای آن صرفا توسط تصمیم‌گیران به شکل قالبی و از 'بالا به پایین' طراحی و اجرا می‌شود, رنگ می‌بازد و متخصصان نیز از بیرون به کنترل انحصاری طرح‌ها نمی‌پردازند. هدف آن است که مردم گام به گام در کلیه مراحل توسعه آگاهانه و عامدانه مشارکت کنند و در معضلات ناشی از اجرای طرح به یاری صاحب‌نظران بشتابند؛ این امر ممکن نیست مگر آن که آنان به طور ملموس مزایای برنامه‌ریزی را احساس کنند.
