این کتاب که برای قسمتی از منبع اصلی درس 'تاریخ تحولات سیاسی, اجتماعی دوره خوارزمشاهیان 'در مقطع کارشناسی رشته تاریخ تهیه گردیده از دو فصل تشکیل شده است .در فصل اول طی چهار 'گفتار 'این موضوعات آمده است :جغرافیای تاریخی خوارزم, اهمیت این شهر و پیشینه آن از آغاز تا حکومت سلاجقه, پیشینه خوارزمشاهیان و اقدامات زمینه‌سازی که در نهایت منجر به تشکیل حکومت آنان گردید .اقدامات انوشتکین و قطب‌الدین محمد آتسز, ایل ارسلان و سرانجام تثبیت حاکمیت خوارزمشاهیان توسط سلطان تکش و اوج قدرت خوارزمشاهیان در دوره سلطان محمد موضوعات اصلی فصل اول را تشکیل می‌دهند .فصل دوم طی هفت گفتار به بررسی مناسبات سیاسی خوارزمشاهیان با قدرت‌های همجوار و دستگاه خلافت مربوط می‌شود . سلجوقیان, خلافت عباسی, قراختاییان, اسماعیلیان, غوریان و سرانجام مغولان قدرت‌ها و حاکمیت‌هایی هستند که کیفیت روابط آنها با خوارزمشاهیان موضوع این فصل است .زمینه‌ها و علل تهاجم مغولان به قلمرو خوارزمشاهیان علل موثر در سقوط خوارزمشاهیان, تشکیلات اداری و دیوانی عصر خوارزمشاهی (شامل وظایف و کارکردهای وزیر, دیوان‌ها و مناصب این دوره) آخرین مباحث فصل دوم را تشکیل می‌دهند .کتاب با فهرست منابع به پایان می‌رسد .