کتاب حاضر در بر گیرنده مباحثی در زمینه تاریخ تحولات سیاسی ایران طی پانزده قرن دوران اسلامی ـ با تاکید بر پنج قرن اخیر از صفویه تا انقلاب اسلامی ـ است ;یعنی مبحث اصلی کتاب به 'ایران اسلامی شیعی 'مربوط می‌شود .مباحث کتاب براساس تاریخ تحولات سیاسی و بر محور 'سنوات مهم تاریخی', در 20فصل, تقسیم و فصل‌بندی شده است .در این فصل‌ها در خصوص مقولاتی چون 'هویت ملی', 'مبانی ایرانیان', 'مسیر دولت ـ ملت در ایران', استعمار غرب, نظام‌های حکومتی و ماهیت آنها, اصلاح‌گران و اندیشه‌هایشان, نهضت‌ها و جنبش‌های فرهنگی و اجتماعی و سیاسی و اعتلا و انحطاط ها بحث شده است .عناوین اصلی کتاب عبارت‌اند از1 :ـ مقدمه‌ای بر تاریخ ایران از گذشته تا صفویه, 2ـ ظهور شیعیان صفوی یا اعظم حوادث ایران و اسلام, 3ـ دوران گذار (از نادرشاه افشار تا آقا محمدخان قاجار), 4ـ دوران قاجاریه (از ابتدای قاجاریه تا دوره ناصری), 5ـ ایران و نیم قرن پادشاهی ناصرالدین شاه, 6ـ ملاک خدمت و خیانت براساس موازنه مثبت و منفی در تاریخ تحولات ایران از معاهده ترکمنچای تا تحریم تنباکو, 7ـ تحلیل تاریخی قیام تحریم تنباکو, 8ـ تحلیلی از وضعیت ایران در دوران سلطنت مظفرالدین شاه و بحث درباره چند قرارداد استعماری, 9ـ نهضت مشروطیت, ریشه‌های تاریخی نهضت مشروطیت, 10ـ جریان شناسی نهضت مشروطیت, 11ـ نجف و مشروطیت ایران پس از فتح تهران, 12ـ علل و عوامل مظلومیت و شهادت 'شیخ فضل‌الله نوری '(اتحاد موقت سکولاریزم تسامح علیه اصولگرایی دینی و ورود خط التقاط تساهل در انقلاب مقدس ملی), 13ـ دو سطح تحلیل تاریخ و تحولات ایران (اصول اندیشه تعالی در نقد اندیشه ترقی), 14ـ مقابله علما با استعمار و نقد و بررسی شرق شناسی و تاریخ‌نگاری مشروطیت, 15ـ پاشاهی نافرجام دولت ناپایدار, 16ـ مقدمات فکری و سیاسی پیدایش حکومت پهلوی و مسئله دین و دولت و تجدد, 17ـ پادشاهی یک قزاق (از کودتای 1299ه ش تا شهریور 1320), 18ـ ایران در حکومت پهلوی دوم ( 1320ـ 1357), 19ـ نگاهی به تکاپوی سیاسی ـ فرهنگی فراماسونری در ایران, 20ـ بررسی ده واقعه و موج تاریخی در پنج قرن اخیر ایران .مباحث کتاب با عکس‌هایی از رجال تاریخی, سیاسی, نظامی و درباری ایران, به ویژه دوره قاجار و پهلوی همراه شده با نمایه اسامی به پایان می‌رسد .