جلد دوم از مجموعه 'تاریخ ایران در قرون نخستین اسلامی', تالیف برتولد اشپولر, محقق آلمانی ( 1911ـ 1990) پژوهشی است در باب تاریخ ایران در قرون نخستین اسلامی که طی آن, تصویری از ایران آن دوره با این موضوعات فراهم می‌آید:حیات معنوی فرهنگی (پزشکی, ادبیات, موسیقی, هنرهای مصور, معماری), تشکیلات اداری, مناسبات حقوقی(مجازات و اعدام, زناشویی, زنان), اوضاع اقتصادی (کشاورزی, دامداری, صنعتگری, معادن, تجارت, ضرب سکه, مقیاسات و اوزان, راهها و وسایل ارتباطی, کشتیرانی), قشر بندی اجتماعی مردم, مناسبات مالکیت ارضی, مالیات‌ها, اوضاع نظامی (سپاه, اسلحه, شیوه‌های جنگی, اسیران), زندگانی روزمره (تغذیه, شکار, ماهیگیری, پوشاک) .ضمایم کتاب شامل این مطالب است :توضیحات مترجم درباره علایم اختصاری, علایم اختصاری نویسندگان فارسی و عربی و خارجی برای کتاب‌ها و مجلات, کتاب‌شناسی, جدول حکومت‌ها, توضیحاتی درباره نقشه‌ها, فهرست نام کسان و نام جای‌ها .