جلد دوم از مجموعه 'تاریخ ایران باستان' ذیل دو بخش با عناوین 'اشکانیان' و 'ساسانیان' تدوین شده است. برخی مباحث بخش اول بدین قرار است: اشاره به عصر اسکندر مقدونی, عملکرد زندگی سیاسی او؛ نگاهی به دوره حاکمیت سلوکیان؛ جغرافیا و اقلیم پارت؛ روی کار آمدن پارتیان و مبارزات آن‌ها؛ اشکانیان در ارزیابی مورخان اروپایی ایران در دوره حاکمیت اشکانیان؛ سیاست‌های نظامی اشکانیان از اواسط قرن دوم پیش از میلاد در برابر اقوام شمالی؛ دولت اشکانی در زمان تیرداد یکم و پس از او؛ ایران در عصر اردوان پنجم آخرین پادشاه اشکانی؛ جدول زمان‌بندی شده سلسله اشکانی؛ بررسی وضع طبقات اجتماعی در جامعه اشکانی؛ بررسی زندگی سیاسی ـ اجتماعی در جامعه اشکانی؛ هنر اشکانیان؛ نگاهی به تاریخ نگاری و عملکرد مورخان شرقی در زمینه‌ی تاریخ اشکانی؛ سیاست, حکومت و نظام کشورداری اشکانیان؛ شامگاه دولت اشکانی و بامداد سلسله ساسانی در بررسی مورخان ایران معاصر. بخش دوم شامل مطالبی از این قبیل است: نگاهی به رویدادهای اواخر دوره اشکانی؛ بررسی مهم‌ترین عوامل سقوط دولت اشکانی و روی کار آمدن ساسانیان؛ پیشینه دودمان ساسانیان؛ ماهیت دولت ساسانی در منابع تاریخی؛ میراث فرهنگی هخامنشیان به ساسانیان؛ امپراطوری ساسانی به عنوان رقیب نیرومند روم ـ بیزانس؛ واپسین سال‌ها و آخرین روزهای ساسانی؛ جدول زمان‌بندی شاهان ساسانی؛ مورخان و نویسندگان تاریخ ساسانیان در سده‌های نخستین اسلامی؛ بررسی وضع مسیحیان در عصر ساسانیان؛ یادمان‌ها و هنرهای گوناگون عصر ساسانی؛ ادبیات دینی و غیر دینی ساسانی؛ پیشینه‌ی کوشانیان در رویارویی آنان با ایرانیان؛ پیدایش امپراطوری کوشان؛ مانی؛ مزدک و تعالیم او. مطالب هر بخش با فهرست منابع به پایان می‌رسد.
