این کتاب, در پنج فصل, برای دانشجویان رشته تاریخ در مقطع کارشناسی تدوین شده, منبع اصلی درس 'تاریخ ایران از ایلامی‌ها و آریایی‌ها تا پایان هخامنشی 'محسوب می‌شود .فصل اول درباره مهاجرت آریایی‌ها به ایران است که طی آن با اشاره به وضع فلات ایران پیش از ورود آریایی‌ها, از حکومت هیتی, سکاها, کیمیری‌ها, خزرها, فرهنگ و تمدن اقوام آریایی هند و ایرانی, جامعه آریایی و دین و فرهنگ دینی آنها سخن می‌رود .در فصل دوم, تاریخ و تمدن نخستین حکومت آریایی, یعنی 'مادها 'با این مباحث بررسی می‌شود ; چگونگی تشکیل حکومت ماد, پادشاهان ماد, علل سقوط شاهنشاهی ماد, اوضاع اجتماعی, اداری و اقتصادی عهد مادها, و فرهنگ و تمدن عهد مادی (خط, زبان, دین, تعالیم زرتشت, روحانیان, تمدن) .فصل سوم در بر گیرنده 'تاریخ و تمدن شاهنشاهی هخامنشی ( 559ـ 327ق.م) و مشتمل بر این مطالب است : چگونگی تشکیل حکومت, کورش کبیر و فتوحات او, کمبوجیه, داریوش و اقدامات سایر پادشاهان هخامنشی تا زمان سقوط و علل آن .'فصل چهارم به بحث درباره نظام اداری, اقتصادی و اجتماعی دوره هخامنشی اختصاص یافته و حاوی این مطالب است :قوانین, مقامات اداری, تشکیلات اداری ایالات (ساتراپیها) پایتخت‌ها, مقامات روحانی, مقامات سپاهی, تشکیلات مالیاتی, کشاورزی و صنعت, بازرگانی, شبکه راه‌ها, طبقات اجتماعی .فصل پنجم درباره تشکیلات فرهنگی و تمدنی دوره هخامنشیان (دین و کاربردهای فرهنگی آن, زبان و خط, آداب و رسوم, هنر, شهرها, اشیائ هنری) است .صفحات پایانی به فهرست منابع اختصاص دارد .