نویسنده در جلد چهارم این مجموعه حوادث سرزمین عراق امروزی را در دوره نخست حکومت عثمانی (در فاصله سال‌های 941 ـ 1048 هـ ق/ 1534 ـ 1638 م.) پی‌گیری کرده, برخی جنبه‌های دیگر تمدن و فرهنگ این سرزمین را در دوران یاد شده به بحث گذاشته است. مباحث اصلی کتاب از این قرارند: نقد و بررسی منابع‌؛ فتح بغداد توسط سلطان سلیمان قانونی و اقدامات او در عراق‌؛ ایالات عراق‌؛ والیان بغداد (سلیمان پاشا, فرهاد پاشا, ایاس پاشا, محمد پاشا, و....) ولایت بصره‌؛ شهرزور؛ حکومت اردلان‌؛ حکومت عمایده‌؛ طریقت قادریه‌؛ طریقت مولویه در بغداد؛ طریقت بکتاشیه‌؛ شاه عباس اول صفوی در بغداد؛ عشایر عراق‌؛ تشکیلات اداری دولت عثمانی در بغداد (والی, امور مالی, دیوانیان, فرامین, مالیات‌ها, سکه, قضاوت, سپاه و....)؛ درگیری‌های ایران و عثمانی بر سر عراق‌؛ تقسیمات اداری عراق (ایالات بغداد, بصره, الاحسا, موصل و شهرزور), دولت صفویه, فرهنگ, ادب و علوم در این دوره. نویسنده در لابلای مباحث این جلد نیز درباره بناهای ساخته شده توسط والیان عثمانی در عراق, تعمیر مقابر ائمه(ع), زندگی نامه بزرگان این دوران اشاره کرده است. در پایان, فهرست اعلام و تعلیقات نویسنده بر جلد سوم آمده است.