تحقیق حاضر, طی 10فصل به بررسی اوضاع و احوال اقتصادی و اجتماعی بوشهر در دوره قاجار اختصاص دارد .این پژوهش با تاکید بر نقش تجار و تجارت در این شهر در دوره مذکور تدوین شده است .در بخش اول, برخی از منابع اصلی پژوهش بررسی و ارزیابی می‌شود .در ابتدا خلاصه‌ای از اوضاع اقتصادی ـ اجتماعی ایران در دوره قاجار فراهم می‌آید .در بخش سوم, پژوهنده طی شش فصل از دیدگاه‌های مختلف, تصویری از شهر بوشهر در دوره قاجار ترسیم می‌کند .مسائل جغرافیایی و تاریخی, موقعیت شهری و قومی و جمعیتی, اقلیت‌های مذهبی مستقر در بوشهر, تاریخ سیاسی و اوضاع اداری از مباحث بخش سوم است .بخش چهارم نگاهی است به مناسبات تجار بوشهر با حکومت و روحانیون .در بخش پنجم اوضاع تجاری بوشهر در دوره قاجار با تکیه بر نقش تجار داخلی بررسی می‌شود .تجارت در بوشهر, اقلام صادراتی و وارداتی, گمرگ و تجارتخانه‌های بوشهر مطالب این بخش را تشکیل می‌دهند .بخش ششم تلاشی است برای روشن ساختن نقش تجار بوشهر در مبارزه با استبداد, ارتجاع و استعمار در دوران قبل و بعد از مشروطه .در بخش هفتم نقش تجار در بسط معارف و فرهنگ بوشهر در دوره قاجار, به ویژه تاسیس و اداره مدارس جدید (مانند مدرسه سعادت) تبیین می‌گردد .بخش هشتم به معرفی خاندان‌های بزرگ تجار بوشهری و بررسی نقش آنها در تحولات اقتصادی, اجتماعی و سیاسی ایران در دوره قاجار اختصاص می‌یابد .در نهمین بخش نیز, مخاطبان با تجارت و تجارت‌خانه‌های خارجی دوره قاجار در بوشهر آشنا می‌شوند .آخرین بخش کتاب به ارزیابی نقش منفی تجار (داخلی و خارجی) در تاریخ اقتصادی, اجتماعی بوشهر در دوره قاجار اختصاص دارد .اسناد و مدارک, عکس‌ها, فهرست منابع و فهرست اعلام پایان بخش کتاب است .