در بخشی از پیش‌گفتار کتاب آمده است: '... دلمشغولی دست‌اندرکاران نظام سیاسی به موضوعات عمدتا مذهبی و کشمکش‌های درونی بر سر قدرت و موقعیت, باعث شده است تا چالش قوم گرایانه به درستی موضوع شناخته نشود و سیاست‌گذاری مناسبی نیز در جهت تقویت همبستگی و هویت ملی ایران صورت نگیرد. هدف از انتشار مجموعه در دسترس این بوده است تا با ارائه آثار برجسته‌ترین پژوهشگران بحث‌های هویت ملی, ملیت و قومیت در ایران, چالش‌های مذکور را مورد بررسی قرار داده و در پرتو نظریه‌های مدرن و پژوهش‌های واقع‌گرایانه تاریخی و جامعه شناسی درک بهتری از مسائل فوق به دست دهد'. در کتاب ذیل دو بخش 'پژوهش‌های نظری' و 'پژوهش‌های موردی' سیزده مقاله با عناوینی از این دست جمع آمده است: 'هویت, تاریخ و روایت در ایران/ دکتر جهانگیر معینی علمداری', 'ایدئولوژی سیاسی و هویت اجتماعی در ایران/ حسین بشیریه', 'بحران هویت ملی و قومی در ایران/ احمد اشرف', 'بلوچستان ایران: هویت, تاریخ و دگرگونی/ مصاحبه با دکتر محمود زند مقدم', 'آشنایی با پان ترکیسم و تاثیر ماجرای روشنی بیگ بر آن/ کاوه بیات' و 'خوزستان و چالش‌های قوم گرایانه/ سید عبدالمیر نبوی'. کتاب با نمایه به پایان می‌رسد.