مباحث بخش اول کتاب, کلیتی است در باب نقد نظری در ادبیات ایران (با نگاهی به نقد اخلاقی, نقد اصالت زن, نقد دینی, نقد جامعه شناسانه) نقد روان شناسانه, نقد تاثری, نقد تاریخی, نقد مولف, نقد سیاسی, نقد فلسفی, نقد کلامی, نقد و زبان شناسی, نقد و زیبایی شناسی, نقد بلاغی, نقد اسطوره شناسانه, نقد و سبک شناسی, نقد تطبیقی, نقد تالیفی ـ التقاطی, نقد و انواع ادبی, نقد موسیقیایی, و داستان و انواع داستان) . در قسمت دیگر این بخش مبحث نقد و عناصر داستان مطرح گردیده که این موضوعات را شامل می‌شود :نقد و تحلیل شخصیت, نقد و طرح داستان, نقد و زاویه دید, نقد و لحن داستان, نقد پیرنگ ـ طرح, نقد گفت و گو, نقد و صحنه, نقد بحران و حوادث, و نقد رمز و سمبل .در بخش دوم کتاب, که شیوه‌های نقد عملی در ادبیات ایران نام دارد, این مباحث درج گردیده است' :نقد و زیبایی صور آلمانی در شعر منوچهری', 'نقدی بر مضامین علمی شعر نظامی', 'نقد تطبیقی معراج عطار و معراج نظامی', 'نقد تطبیقی معراج عطار و معراج کشف الاسرار', 'نقد جام‌های مرگ از سعدی ' (نقد قصیده 'کووس الموت', سروده سعدی در توصیف فجایع قوم تاتار, و سوگ خلیفه بغداد), 'نقد اصالت سبک بر شعر شهریار', 'نقد اصالت سبک در شعر مهرداد اوستا', 'جایگاه نقد سبکی و اصالت سبک در نثر داستانی معاصر ایران', 'جایگاه تاریخی نقد داستان در ایران', 'نقد اصالت سبک در نثر سید محمدعلی جمال‌زاده 'و 'نقد و تحلیل رمان بامداد خمار .'