کتاب حاضر, جلد دوم از مجموعه 'آفرینش و تاریخ 'تالیف 'ابو نصر مطهر بن طاهر مقدسی 'است که طی آن, مجلد چهارم تا ششم با این مباحث درج گردیده است' :در یادکرد ادیان مردم روی زمین و نحله‌ها و مذاهب هر کدام از اهل کتاب و جز ایشان', 'در چگونگی زمین و حدود آبادی‌ها و شمار اقالیم آن و چگونگی دریاها و رودخانه‌ها و شگفتی زمین و آفرینش', 'در یادکرد انساب عرب و جنگ‌های مشهور ایشان به اختصار و ایجاز'..., 'در یادکرد مولد پیغمبر و منشا وی و بعثت او تا هجرت', 'در وارد شدن پیغمبر [به مدینه] و سریه‌ها و غزوه‌های او تا هنگام وفات 'آیین‌های او و مدت عمرش و یادکرد همسران و فرزندان او و خویشان او و خبر وفات او, به اختصار'..., 'در یادکرد افاضل یاران پیامبر و اولی‌الامر از مهاجرین و انصار و گزارش شمایل ایشان و مدت زندگانی هر کدام و آغاز اسلام و یادکرد فرزندانشان و آنها که کسی از ایشان بازمانده و آنها که کسی از ایشان نمانده'..., 'در مقالات اهل اسلام', 'در مدت خلافت صحابه و حوادث و فتوحی که در این دوره روی داد تا روزگار بنی‌امیه', 'در فرمانروایی بنی‌امیه تا آخر روزگار ایشان به اختصار و ماجرای فتنه ابن الزبیر و مختار بن ابی عبید ' و 'در وصف بنی هاشم و شماره خلفای بنی عباس از سال 112تا حدود عصر مولف .'این مجموعه با فهرست راهنما, شامل فهرست اعلام, فرهنگواره, و مشخصات مراجع و مقدمه و تعلیقات به پایان می‌رسد .