دژ رشکان
يکى از دژها و قلاع محافظ هسته اوليه رى که در چهار سوى رى ساخته شده بود، دژ اشکان است. اين دژ در چهار راه خط آهن بر بالاى کوه استوار برجاى مانده است.
دژ اشکان با ساختارى متشکل از لاشه سنگ و ساروج، از نظر قدمت متعلق به دوره اشکانيان است. اين دژ در گذشته با انتساب به فخرالدوله بن رکنالدوله ديلمي، فخرآباد ناميده مىشد. فخرالدوله اين بنا را که در جريان فتح رى به دست مسلمانها ويران شده بود، مرمت کرد. در اين قلعه کاخها، اموال گرانبها و اسلحهخانههايى وجود داشت. بخشهاى اصلى قلعه تا زمان قاجار نيز بر جاى بود، اما امروزه قسمت اعظم آن تخريب شده است.
ديوارهاى غربى اين دژ داراى سوراخهايى براى تير و کمان است.
دختر قلعه تنگ گسيل
گسيل يکى از آبادىهاى دهستان شاد است که در سه کيلومترى شرق جاده اصلى کرج-چالوس واقع شده است. در اين قسمت از جاده يعنى در ۵۲ کيلومترى شمال کرج، تنگهاى وجود دارد که به تنگ گسيل معروف است. چندين سال است که به دليل صعبالعبور بودن اين تنگه، جاده اصلى از ميان تونلى که در کنار تنگه ايجاد شده، مىگذرد. بالاى اين تونل و در نوک قله کوه، آثارى از يک قلعه به چشم مىخورد که به قلعه دختر معروف است.
اين قلعه به شدت رو به ويرانى است و فقط بخشهاى بسيار محدودى از ديوارهاى آن به صورت جدا از هم باقى مانده است. بقاياى آجرها و سنگهاى شکسته و ملات ساروج حاصل از حفارىهاى غيرمجاز در مساحتى حدود ۱۰۰۰ متر پراکنده است. حفاران قسمتهاى زيادى از کف، پاى ديوارها و پى بنا را تخريب کردهاند.
در اين قسمت پايه ديوارها و کف بعضى از اتاقها نمايان است و نشان مىدهد که شالوده بنا در دل صخره ايجاد شده و در زير خاک، ايمنتر به حيات خود ادامه مىدهد.
مصالح به کار رفته در اين بنا سنگ و ساروج است ولى وجود آجرهاى پراکنده در اطراف، نشان مىدهد در بناى قلعه از آجر نيز استفاده شده است.
سفالهاى موجود در اين محوطه از نوع سفالهاى قرمز و نخودى بدون لعاب دوران اسلامى است. دو قطعه سفال لعابدار بسيار ريز به دست آمده از اين قلعه، به سفالهاى سلجوقى و ايلخانى بسيار شباهت دارد.
ديگر قلعههاى استان تهران
قلعه حصار قاضى ورامين از دوره ايلخاني، قلعه خاوه ورامين، قلعه قاسمآباد ورامين، قلعه خيرآباد، قلعه قشلاق دو تويه در ۳۰ کيلومترى رى با طاقهاى سبک قاجار و پهلوى و آثار سفالينه مربوط به سلجوقي، قلعه ايرج در شمال روستاى عسگرآباد عباسى ورامين از قلاع ساساني، قلعه جليلآباد از توابع ورامين و ...