روابط پاکستان با شوروى (سابق) و فدارسيون روسيه پاکستان چین مکزیک آفریقای جنوبی اتریش کوبا لهستان نروژ مالزی فنلاند لیبی شیلی مجارستان لائوس ایسلند الجزایر اندونزی جمهوری چک تایلند برمه (میانمار) آرژانتین بحرین بنگلادش سنگاپور عمان فیلیپین قبرس قزاقستان قطر کره شمالی ویتنام رومانی کرواسی هلند آنگولا اوگاندا تونس جمهوری آفریقای مرکزی زامبیا روابط پاکستان با شوروى از ابتدا تحت تأثير روابط آمريکا و پاکستان بوده است. عضويت پاکستان در سنتو و سيتو که حصار دفاعى آمريکا در اطراف شوروى را تکميل مىنمود اين روابط را بيش از پيش تحت تأثير قرار داد. شوروى در مقابل از مواضع هند بهخصوص در مسئله کشمير حمايت مىکرد و روابط حسنهاى را با اين کشور برقرار نمود. در اواخر دهه پنجاه ميلادى بهبود نسبى در روابط دو کشور بهوجود آمد. شوروى در اين زمان پيشنهاد تأسيس يک کارخانهٔ ذوبآهن در پاکستان را نمود. در ۱۹۶۱ شوروى يک وام سى ميليون دلارى در اختيار پاکستان گذاشت. در جنگ ۱۹۶۵ هند با پاکستان، آمريکا فروش سلاح به پاکستان را تحريم نمود. اين امر موجبات نزديکى پاکستان به شوروى را فراهم آورد. با ميانجىگرى شوروى بين دو کشور هند و پاکستان اعلاميه تاشکند در ۱۹۶۶ پس از جنگ منشر شد و ايوبخان رئيس جمهور پاکستان به شوروى سفر نمود. در سال ۱۹۶۷ ايوبخان مجدداً از شوروى ديدار کرد و پيشنهاد افزايش همکارىهاى اقتصاد فىمابين را نمود. با حمايت صريح شوروى در جنگ ۱۹۷۱ هند و پاکستان از هند و امضاء موافقتنامه دوستى هند و شوروى در سال ۱۹۷۲ روابط پاکستان و شوروى به سردى گرائيد. در مارس ۱۹۷۲ بوتر نخست وزير پاکستان به شوروى رفت و شوروى در اين ديدار به سردى گراييد. در مارس احداث کارخانه ذوبآهن کراچى را تقبل نمود. قرار دادى نيز بين دو کشور امضاء شد که به موجب آن دولت شوروى قبول نمود وسايل و تجهيزات لازم جهت نصب سومين کارخانه برق سند در اختيار پاکستان قراردهد. مجدداً در سال ۱۹۷۴ بوتر شوروى ديدار کرد و همکارى دو کشور افزايش يافت. بهدنبال کودتاى مارکسيستى در افغانستان و اشغال اين کشور توسط شوروى روابط پاکستان و شوروى مجدداً تيره شد. شوروى مدعى بود که پاکستان اردوگاههاى آموزشى و سلاح و مهمات غربى در اختيار مخالفان دولت افغانستان مىگذارد. همچنين شوروى تلاش داشت که طرحهاى مشترک آمريکا و چين در مورد پاکستان و کمک اين کشورها را خنثى نمايد. اما همچنان تماس و گفتگو بين دو کشور ادامه داشت و همکارىهاى اقتصادى در سطح قابل توجهى برقرار بود. در ۱۹۸۳ همکارى براى گسترش روتبط اقتصادى افزايش يافت. در هيئت عالىرتبه شوروى از پاکستان ديدار کردند و در مراسم افتتاح ذوبآهن کراچى شرکت نمودند. پاکستان در جريان اين سفرها اعلام نمود که از سال ۱۹۷۸ تا ژوئن ۱۹۸۱ حدود ۵۸۰ ميليون دلار از کمکهاى شوروى را در صنايع آهن کراچي، نيروگاه حرارتى گودو، صنايع تراکتورسازى و اکتشاف نفت به مصرف رسانده است. در ديدار غلام اسحاقخان وزير اقتصاد و دارائى در دسامبر ۱۹۸۳ در زمينههائى نظير ساختمان يک پروژه حرارتي، خريد ابزار استخراج نفت، همکارى در عمليات ساختمان يک سد بزرگ و ايجاد يک نيروگاه اتمى توافقهائى به عمل آمد. به رغم اين تفاهمها، روابط سياسى در اوايل سال ۱۹۸۴ کاهش يافت. تا اينکه در سفر گورباچف به هند در نوامبر ۱۹۸۶ وى خواهان بهبود روابط با پاکستان شد و مذاکرات متعددى بين مقامات دو کشور انجام شد. پس از فروپاشى اتحاد جماهير شوروى پاکستان با فدراسيون روسيه ادامه يافت و روسيه براى اولين بار در نوامبر ۱۹۹۴ با فروش هواپيماهاى جنگنده به پاکستان موافقت کرد. توضيح اينکه مقامات پاکستانى قصد داشتند به جاى هواپيماى اف-۱۶ از هواپيماهاى شکارى ميگ-۲۹ در نيروى هوائى خود استفاده کنند. در اواخر سال ۱۹۹۵ اسلامآباد يک قرارداد ۳۲ ميليون دلاري، با يک شرکت روسى براى خريدارى ۱۲ چرخبال ام.اي.۱۷ امضاء کرد که بهموجب اين قرارداد، تمامى چرخبالها تا پايان سال ۱۹۹۶ به پاکستان تحويل داده شد. روسيه آزمايشهاى هستهاى هند و پاکستان در مه ۱۹۹۸ را محکوم نمود ولى اظهار داشت با تحريم نمىتوان کارى پيش برد بلکه با گفتگو با دو کشور مىتوان مشکلات را حل نمود. نوازشريف نخست وزير پاکستان با يوگنى پريماکف نخست وزير روسيه در ۲۰ آوريل ۱۹۹۹ در مسکو ديدار کرد. اين اولين ديدار نخست وزير پاکستان از روسيه پس تز ۲۵ سال مىباشد. دو طرف در مورد صلح و امنيت در آسياى جنوبي،موقعيت کشمير، روند صلح در افغانستان و مسئلهٔ کوزوو بحث و تبادل نظر کردند. نخست وزير روسيه از پاکستان خواست که پيمانهاى اتمى را امضاء نمايد. پس از اين ديدار پاکستان و روسيه يک قرارداد همکارى اقتصادى و تجارى امضاء کردند و در مورد تأسيس کميسيون همکارى اقتصادي، تجاري، علمى و تکنولوژيکى مشترک موافقت نمودند. نوازشريف همچنين با بوريس يلتسين رئيس جمهور روسيه ديدار داشت. يلتيسن اظهار داشت که مرحله جديدى در روابط آغاز شده است که براساس اعتماد و اطمينان دو کشور است. سرتاج عزير پس ازاين ديدارها به خبرنگاران اظهار داشت که تغييرات اساسى در سياست روسيه ايجاد شده و دو کشور مىتوانند روابط نظامى با يکديگر داشته باشند. هيأت ده نفره به رياست نخستوزير تاتارستان در مِه ۱۹۹۹ به اسلامآباد سفر نمود. الهى بخش سومر رئيس مجلس ملى پاکستان با رئيس دوماى روسيه که به اسلامآباد سفر کرده بود در ۲۸ آوريل ۱۹۹۹ ديدار داشت و در مورد مسائل مختلف از جمله کشمير، افغانستان، چچن و کوزوو و روابط تجارى دو کشور بحث شد. در ۳ ژانويه ۲۰۰۰ روسيه حدود ۳۵ درصد از کل وام پاکستان را بخشيد، ۴۰ ميليون دلار وام باقى مانده است. در ۲۷ ژانويه در اعتراض به بازگشائى سفارت چچن در کابل روسيه پاکستان را به حمايت از تروريسم متهم کرد، پاکستان نيز نسبت به اين اتهام اعتراض کرد و اعلام نمود خواهان خاتمه بحران چچن است. بهدليل حمايت پاکستان از جدايى طالبان چچن روابط دو کشور تيره شد. روسيه اسلامآباد را متهم به آموزش و حمايت نيروهاى چچنى کرده بود و روسها بيانيه شديدالحنى در اين مورد صادر کردند. در نيمه سال ۲۰۰۰ نماينده ويژه پوتين به اسلامآباد سفر نمود و با مقامات پاکستانى در مورد مسئله افغانستان، چچن تروريسم، مواد مخدر، افراط گرائى و مهاجرت غيرقانونى بحث و مذاکره نمود. موازنه تجارى بين پاکستان و روسيه به نفع روسيه است. در سالهاى اخير تجارت ميان دو کشور به دليل بحران اقتصادى در هر دو کشور رو به کاهش گذاشته است. صادرات پاکستان به روسيه از ۵۳/۲۸ ميليون دلار در سال ۹۷-۱۹۹۶ به ۳۵/۱ ميليون دلار در ۲۰۰۰-۱۹۹۹ و واردات پاکستان از روسيه از ۶۳/۸۵ ميليون دلار در ۹۷-۱۹۹۶ به ۸۶/۳۹ ميليون دلار در ۲۰۰۰-۱۹۹۹ رسيده است. کوششهايى براى احياى روابط تجارى انجام شده است. چاپ دانلود صفحه افزودن به علاقمندیها