در صورتى که هر فن با سياست و طرح و نقشه خاص به اجراء گذاشته شود، در واقع يک کار تاکتيکى صورت مى‌گيرد. تعدادى از شيوه‌هاى تاکتيک در سرويس را مورد بررسى قرار مى‌دهيم.
- چنانچه سرويس زننده بتواند در هنگام اجراء اين فن نقاط ضعف تيم مقابل را هدف قرار دهد، در واقع يک حرکت تاکتيکى را به نمايش گذاشته است. لازم به ذکر است که شناخت نقاط ضعف حريف احتياج به درک و زيرکى قابل ملاحظه‌اى دارد که طبعاً برخى از بازيکنان تازه‌کار فاقد آن هستند.
- ارسال سرويس در محلى که پاس دهنده (پاسور) تيم مقابل ايستاده، خود نوع ديگرى از اجراء تاکتيک در اين زمينه است. مزيت اين عمل حذف پاس دهنده در اجراء ضربه دوم است (در صورتى که او دريافت ضربه اول را انجام داده باشد) در اين وضعيت از نظر رعايت مقررات بازى اجراء پاس توسط بازيکن ديگرى که تخصص پاس دادن ندارد صورت مى‌گيرد (تصوير زير)
- سرويس زننده چنانچه قادر باشد سرويس خود را در مناطقى که در تصوير زير تعيين شده است فرود آورد، شيوهٔ تاکتيکى مناسبى را اتخاذ کرده، با اين عمل تا حد زيادى دريافت ضريه اول تيم حريف را با مشکل روبه‌رو خواهد کرد. اين امر موجب خواهد شد تا پاس دهنده (پاسور) تيم هم نتواند پاس مناسبى را براى آبشارزن خودى ارسال نمايد. مناطق موردنظر در تصوير زير نمايش داده شده، بديهى است يادگيرى اين مهارت، مستلزم تمرينات بسيار زياد و مستمر است.
تاکتيک دريافت سرويس
يکى از تاکتيک‌هاى مهم دفاع در داخل ميدان، تاکتيک دريافت سرويس (دفاع از سرويس) است. همان‌گونه که سرويس زننده داراى تاکتيک خاص خود است، دريافت کنندهٔ سرويس نيز داراى تاکتيک‌هاى مخصوص مى‌باشد. شيوه‌هاى تاکتيکى مختلفى در اين زمينه از سوى تيم‌هاى صاحب نام جهان ابداع شده که هدف نهائى آن در واقع کاهش نقاط ضعف دريافت ضربهٔ اول مى‌باشد و همچنين به‌عنوان يک عامل مهم براى خنثى کردن تاکتيک‌هاى سرويس به‌کار مى‌رود.
- دريافت سرويس به شيوه W:
W که يکى از حروف الفباى لاتين است، در واقع تصويرى از نحوهٔ آرايش بازيکنان دريافت کنندهٔ سرويس را نشان مى‌دهد و چون شيوهٔ آرايش به شکل W مى‌باشد به اين نام خوانده مى‌شود. همان‌گونه که در تصوير زير مشخص است، بازيکن منطقه ۶ (وسط عقب) جلوتر از دو بازيکن منطقه (۱) و (۵) قرار مى‌گيرد. در اين مقطع از آموزش همين که فراگيران با شيوه آرايش W آشنا مى‌شوند و در زمين به اجراء عملى آن مى‌پردازند کفايت مى‌کند.
- دريافت سرويس به روش کاپ:
چون شيوهٔ آرايش بازيکنان دريافت کنندهٔ سرويس تقريباً مانند ظرفى است که به شکل کاپ ورزشى شبيه است، از اين‌رو اين شيوهٔ دريافت به تاکتيک دفاع از سرويس به‌صورت کاپ معروف مى‌باشد. لازم به يادآورى است که در واليبال مدرن، دريافت ضربه اول صرفاً توسط بازيکنانى صورت مى‌گيرد که تخصص ويژه‌اى در اين زمينه دارند. آنها موظف هستند کليه سرويس‌ها را دريافت کنند. معمولاً بعضى از تيم‌ها فقط از دو بازيکن و برخى از سه بازيکن براى دريافت ضربات اول استفاده مى‌کنند. در تصوير زير نحوهٔ استقرار بازيکنان به شيوهٔ کاپ نشان داده شده است.
- وظايف بازيکنان در هنگام دريافت سرويس:
در تاکتيک دريافت به شيوه (W) و کاپ هر يک از بازيکنان وظايفى دارند. همان‌طور که در شيوهٔ (W) در تصوير زير مشاهده مى‌شود وظايف دريافت ضربه اول بيشتر به‌عهدهٔ بازيکنان خط عقبى يعنى بازيکنان شماره ۱، ۶ و ۵ است. در اين شيوه بازيکن شمارهٔ ۶ وظيفه دريافت سرويس‌هائى را که در منطقهٔ جلو فرود مى‌آيند دارد و از دريافت توپ‌هائى که در منطقهٔ عقب زمين فرود مى‌آيند خوددارى مى‌کند. قطعاً وظيفه دريافت چنين سرويس‌هائى به‌عهدهٔ بازيکنان منطقه ۱ و ۵ زمين مى‌باشد که اين منطقه را به نسبت مساوى بين خود تقسيم مى‌کنند. معمولاً بازيکنان منطقهٔ ۲ و ۴ در دريافت ضربه اول (سرويس) مشارکت کم‌ترى دارند، و هر قدر سطح رقابت بالاتر باشد (سطح جهاني) اين مشارکت کم‌تر ديده مى‌شود. در واقع در شيوه W تيم از سه نفر دريافت کنندهٔ ضربهٔ اول برخوردار مى‌باشد.
در تاکتيک به شيوهٔ کاپ نيز بيشتر دريافت‌ها به‌عهده بازيکنان منطقه ۵ و ۱ مى‌باشد، و معمولاً بازيکن منطقه ۶ به دريافت سرويس‌هاى انتهاى زمين مى‌پردازد و يا به‌طور کلى و خصوصاً در رقابت‌هاى سطح جهانى از دريافت ضربه اول منع مى‌شود. در اين شيوه هم بازيکنان مناطق ۴ و ۲ کم‌تر در دريافت ضربات اول (سرويس) شرکت مى‌کنند.