شيوهٔ (W) که يکى از تاکتيک‌هاى مهم جاگيرى در زمين هنگام دريافت سرو مى‌باشد. اين روش بيشتر در واليبال کشور ما معمول است به‌ويژه آنکه، اکثر تيم‌هاى آموزشگاهى در رقابت‌ها از اين شيوه استفاده مى‌کنند. بازکنان در شش منطقه زمين مستقر مى‌شوند و براساس قوانين اين ورزش، موافق عقربه ساعت چرخش انجام مى‌دهند. در اين جابه‌جائى که پاس دهندهٔ تيم نيز برحسب سيستم بازى در يکى از مناطق ششگانه زمين مستقر مى‌شود، بايد مانند ساير بازيکنان به تعويض منطقهٔ خود اقدام نمايد. از آنجا که پاسور همواره در زدن ضربهٔ دوم شرکت مى‌کند، وظيفه او ايجاب مى‌کند که ضربهٔ دوم را به‌صورت پاس براى مهاجمان آماده نمايد. بنابراين بايد ضمن رعايت مقررات جاگيري، طورى در زمين مستقر شود که دريافت کنندهٔ ضربه اول نباشد. اينک براى تفهيم بهتر موضوع، نحوهٔ استقرار پاس دهندهٔ تيم را در شش منطقه مورد بررسى قرار مى‌دهيم.
وضعيت بدن
در هنگام ايستادن در زمين بايد حالاتِ پاها، دست‌ها، بالاتنه و... به‌نحوى باشد که بازيکن بتواند در اندک زمان ممکن، براى دريافت سرو آماده شود. بنابراين لازم است براى کسب آمادگى مطلوب به اين نکات توجه شود:
- پاها از مفصل زانو خم شوند تا مرکز ثقل بدن به زمين نزديک گردد. رعايت اين موضوع موجب استحکام و تعادل بيشتر بازيکن مى‌شود.
- دست‌ها حتى‌المقدور در مجاورت زانوها باشد تا در اندک زمان ممکن به يکديگر متصل شده، وضعيت ساعد را به‌وجود آورند.
- وزن بدن بيشتر روى پنجه‌هاى پا باشد و پاها قبل از انجام فن داراى حرکت نسبى باشند (تصوير زير).
آرايش تيم
هر يک از بازيکنان بايد از نحوهٔ آرايش تيم اطلاع داشته باشند و محدودهٔ فعاليت خود را کاملاً بشناسند. از سيستم اتخاذ شده براى دريافت سرو (ضربهٔ اول) آگاهى کامل داشته و حرکات سرو زننده را همواره مدنظر قرار دهند و... .
نحوهٔ استقرار بازيکنان در زمين
در هنگام دريافت ضربهٔ اول (سرو)، بازيکنان ضمن رعايت کليهٔ نکات بايد فاصلهٔ خود را نسبت به يکديگر رعايت کنند. از تجمع در يک محل دورى کرده، از پراکندگى بيش از حد در زمين بازى بپرهيزند. در واقع بايد سعى شود تا توانائى گروهى به يک نسبت در زمين تقسيم گردد.
فاصلهٔ بازيکن با خطوط اطراف زمين
معمولاً بازيکنانى که در مجاورت خطوط کنارى قرار مى‌گيرند، بايد حتى‌الامکان به اندازهٔ طول يک دست (طول دستى که نزديک به خط است) از خط کنارى فاصله داشته باشند. علاوه بر آن بازيکنى که در سمت چپ زمين و نزديک خط کنارى جاگيرى مى‌کند، بايد به هنگامِ استقرار، پاى چپ خود را جلوتر از پاى راست قرار دهد. همچنين بازيکن سمت راست زمين، بايد در هنگام دريافت ضربهٔ اول عکس اين حالت را رعايت کند (پاى راست او جلوتر از پاى چپ باشد). به همين نسبت بازيکنى که در وسط عقب زمين قرار مى‌گيرد، مى‌تواند پاهاى خود را در وضعيت مساوى (موازي) يکديگر قرار دهد. بديهى است رعايت اين نکات خصوصاً در هنگام دريافت ضربهٔ اول (سرو) موجب مى‌شود تا توپ دريافت شده با ضريب خطاى کم‌ترى به سمت پاس دهندهٔ تيم که معمولاً در نزديک تور و متمايل به خط کنارى (سمت راست) مستقر مى‌شود، هدايت گردد.
استقرار پاسور در مناطق مختلف
تمام بازيکنان با رعايت مقررات مربوط به اين ورزش از منطقه‌اى به منطقهٔ ديگر تغيير محل مى‌دهند و در واقع چرخش بازيکنان در زمين، اين فرصت را براى تک تک آنان فراهم مى‌کند که زمانى در رديف بازيکنان خط جلوئى و زمان ديگر جزءِ بازيکنان خط عقبى باشند. مطمئناً پاس دهندهٔ تيم هم از اين قاعده مستثنى نيست و براساس قوانين حاکم بر بازي، در تمام منطاق ششگانه زمين مستقر مى‌شود.
اغلب هنگامى که پاسور در خط عقبي، يعنى در مناطق (۱، ۶ و ۵) قرار دارد، کاملاً به بازيکن مجاور خود چسبيده، با دست شانه يا دست او را مى‌گيرد. بعضى مواقع عکس اين حالت اتفاق مى‌افتد و آن هنگامى است که بازيکن يا بازيکنان مجاور، پاسور را در محاصره کرده، يا به او تکيه مى‌دهند. بديهى است اينگونه روش‌هاى جاگيرى بازيکنان که اغلب منجر به کندى حرکت آنان مى‌شود و بعضاً مشکل جابه‌جائى ايجاد مى‌کند، کاملاً غيرمنطقى است و لازم است در اينگونه موارد همکاران محترم تذکر لازم را به بازيکنان بدهند.
- استقرار پاسور در منطقهٔ يک:
هنگامى که پاسور در منطقهٔ يک زمين قرار دارد، لازم است طورى در زمين مستقر شود که در دريافت ضربهٔ اول (سرو) شرکت نکند، ديگر اينکه بتواند در اندک زمان ممکن براى اجراء پاس به منطقهٔ جلوئى (نزديک تور) برسد. گفتنى است که اجراء هر نوع طرح و نقشه در اين زمينه بايد با قواعد بازى همخوانى داشته باشد، در غير اين صورت موجب از دست دادن امتياز مى‌شود (به مبحث خطاهاى جاگيرى نگاه کنيد). (تصوير زير)
- پاسور در منطقهٔ شش:
براساس مقررات، وقتى تيم يک دنده چرخش داشته باشد، پاسور از منطقهٔ يک به منطقهٔ شش مى‌رود. در اين حالت و در هنگام دريافت ضربهٔ اول (سرو)، پاسور به دو روش جاگيرى مى‌کند. نحوهٔ استقرار پاسور در تصوير زير نشان داده شده است. مطابق قوانين، وقتى سوتِ داور به صدا درآمد به ضربهٔ سرو، به‌وسيلهٔ حريف زده شد، پاسور مى‌تواند فوراً به نزديک تور آمده، براى انجام پاس آماده شود. اينک از فراگيران خواسته مى‌شود که با بررسى کامل هر دو روش الف و ب و مقايسه آنها با يکديگر، نظر خود را پيرامون نحوهٔ استفاده از هر يک در شرايط مسابقه بيان نمايند.
- پاسور در منطقهٔ پنج:
در شرايط بازى و در اثر چرخش‌هاى اجباري، ممکن است پاس دهندهٔ تيم (پاسور) در منطقهٔ پنج زمين قرار گيرد. در اين حالت او براى حرکت کردن به منطقهٔ جلوئى با مشکل بيشترى نسبت به ساير مناطق روبه‌رو است؛ زيرا فاصلهٔ اين منطقه تا محل اصلى او طولانى‌تر است و از اين گذشته، در اين منطقه بيشتر در مقابل مسير توپ سرو حريف مى‌باشد (تصوير زير).
- پاسور در منطقهٔ چهار:
هنگامى که پاسور به خط جلوئى (۴، ۳، ۲) رسيد ابتدا در منطقهٔ چهار مستقر مى‌شود. او طورى در اين منطقه جاگيرى مى‌کند که مانعى براى حرکت آبشارزن نباشد. معمولاً با قرار گرفتن پاسور در خط جلوئى قرار دارد. تاکتيک‌هاى حمله با دو مهاجم صورت مى‌گيرد (تصوير زير).
- پاسور در منطقهٔ سه:
هنگامى که پاسور در منطقهٔ سه قرار مى‌گيرد، در واقع به محل اصلى خود مى‌رسد، زيرا در اين حالت مى‌تواند به آسانى و اندکى جابه‌جائى وظايف محوله را انجام دهد. علاوه بر اين وقتى پاسور به خط جلوئى مى‌رسد، امنيت بيشترى را احساس مى‌کند، زيرا کاملاً از تيررس سرو حريف در امان است (تصوير زير).
- پاسور در منطقهٔ دو:
استقرار پاس دهندهٔ تيم در منطقهٔ دو، در واقع مشابه قرار گرفتن او در منطقهٔ چهار زمين است، با اين تفاوت که اين بار مسير حرکت او آسان‌تر است و از سمت راست زمين شروع مى‌شود. دوم اينکه اين منطقه در مجاورت منطقه سه محل اصلى استقرار پاسور قرار دارد. در اينجا نيز پاسور در حاشيه امنيت قرار دارد و از تيررس سروهاى حريف به دور است (تصوير زير).
