اِبْنِ رازی، ابومحمد جعفر بن احمد بن علی قمی، محدث و فقیه امامی در سدهٔ 4ق/10م. شیخ طوسی (ص 457) نام پدر وی را علی بن احمد آورده است. از جزئیات زندگی او آگاهی چندانی در دست نیست، همین مقدار میدانیم که وی ساکن ری بوده است (ابن رازی، جامع الاحادیث، 3). ابن رازی در آثار خود اسامی جمعی از شیوخ خود را در سلسلهٔ اسناد آورده که از آن جمله میتوان از سهل بن احمد دیباجی، محمد بن همام اسکافی، حسن بن حمزهٔ علوی، صاحب بن عبّاد وزیر آلبویه، شیخ صدوق و ابوعبدالله محمد بن احمد صفوانی یاد کرد. وی از ابوالمفضل شیبانی نیز به اجازه روایت کرده است (همو، «المسلسلات»، 108). ابن رازی در بعضی از نسخ رجال طوسی توثیق شده (ابن داوود، 86؛ قهپایی، 2/31؛ قس: طوسی، همانجا) و نیز ابن طاووس در الدروع الواقیهٔ او را مدح کرده است (نوری، 3/308). از شاگردان وی تنها محمد بن علی بن احمد بن جعفر دقّاق را میشناسیم که تفسیر منسوب به امام حسن عسکری(ع) را از او روایت کرده است ( تفسیر، 9). آثار چاپی: 1. الاعمال المانعهٔ من دخول الجنهٔ، که به اختصار المانعات نیز گفته میشود و مشتمل بر روایاتی است که بیانگر اعمال بازدارنده از ورود به بهشت است؛ 2. جامع الاحادیث که احادیث به ترتیب حروف الفبا در آن جمعآوری شده و مشتمل بر هزار حدیث نبوی است؛ 3. العروس که در آن از فضایل و آداب روز جمعه سخن رفته است. این اثر از آن رو عروس نامیده شده که در نخستین حدیث آن (ص 46) کلمهٔ عروس به کار رفته است؛ 4. الغایات که در آن احادیثی گردآوری شده که با افعل تفضیل آغاز میشود؛ 5. المسلسلات که در آن برخی اخبار مسلسل گرد آمده است؛ 6. نوادر الاثر فی علی(ع) خیر البشر که در آن حدیث نبوی «عَلیٌّ خیْرُ البشر» از بیش از 70 طریق جمعآوری شده است. این 6 اثر به صورت مجموعهای در یک مجلّد در تهران (1369ق) به چاپ رسیده است. آثار منسوب: 1. الامام و المأموم (یا ادب الامام و المأموم ) که شهیدثانی (ص363) از آن نقل کردهاست (قس:خوانساری،2/172)؛ 2. دفن المیت، که خود ابن رازی («الغایات»، 98) به آن اشاره کرده است؛ 3. المنبی´ عن زهد النبی(ص)که به اختصار زهد النبی(ص) خوانده میشود. این کتاب مورد استفادهٔ ابن طاووس (ص 161) و ابن فهد (ص 20-21) قرار گرفته است.