بازار جهرم

اين مجموعه در مرکز شهر قديمى جهرم واقع شده و قدمت آن به اواخر دوره زنديه مى‌رسد. و درسال ۱۲۵۶ هـ.ق توسط حاکم وقت جهرم تجديد بنا شده است.


بازار جهرم شامل يک رشته بازار شمالي-جنوبى است که از خيابان جديدالاحداث منوچهرى شروع و به محله زير کنار ملاجواد ختم مى‌شود. رشته ديگر بازار شرقي-غربى است و از بازار نو شروع و به بازار و مسجد حاجى محمدحسين ختم مى‌شود. محل تقاطع اين دو رشته چهارسوق وسيعى را تشکيل مى‌دهد.


به نظر مى‌رسد در ساخت بازار جهرم، شيوه ساختمان بازار وکيل شيراز مدنظر بود، اما عرش کم بازار جهرم آن را تا حدى شبيه بازار قيصريه لار کرده است.


گنبد چهارسوق بازار جهرم به صورت نيم کره، با ارتفاع نسبتاً زياد بنا شده و بر رأس آن بادگير زيبايى نشسته است. گنبد با دقت طراحى و اجرا شده به طورى که با وجود زلزله‌هاى شديد جهرم، کوچک‌ترين خللى در ارکان آن پديد نيامده است.


در کنار بازار جهرم سه کاروانسرا قرار دارد که هم زمان با بازار و به صورت بخشى از بافت آن، ساخته شده است.


اين بازار دو طبقه است و در بخش زيرين گنبد و دورتادور آن، کتيبهٔ کاشى نصب شده است. روشنايى بازار از طريق پنجره‌هاى وسيعى که در بالاى هر يک از مغازه‌ها تعبيه شده، تأمين مى‌شود. اين پنجره‌ها امکان تهويهٔ هواى داخل بازار را نيز فراهم مى‌سازد.

بازار حاجى

اين بازار در حد فاصل خيابان لطفعلى‌خان زند و بقعه سيدميرمحمد واقع شده و قديمى‌ترين بازار شيراز است. اين بازار از شمال غرب مسجد جامع آغاز مى‌شود.


تاريخ بناى اوّليه اين بازار به عهد ديلميان و يا حتى قبل از آن برمى‌گردد. اين بازار در دوره‌هاى بعد چندين بار تعمير و بازسازى شده و امروزه به بازار حاجى معروف شده است. کف بازار سنگ‌فرش است و سقف بازار را در دوره‌هاى بعد شيروانى کرده‌اند. مغازه‌هاى بازار در مالکيّت بخش خصوصى است و تغييرات و بازسازى‌هاى اخير صورت اوّليه آنها را دگرگون کرده‌ است.

بازار قيصريه


مجموعه بازار قيصريه مشتمل بر دو رشته بازار شمالي-جنوبى و شرقي-غربى است و در محل تقاطع آنها چهار سوق خوش طرحى ايجاد شده که در ساير بازارهاى ايران نظير ندارد. وسعت اين چهار سوق هشت ضلعى حدود ۵/۱۳٭۵/۱۳ متر است و دورتادور آن، مغازه‌هايى بنا شده است. اين چهار سوق با گنبدى از سنگ‌هاى تراشيده شده ميخکى پوشش يافته است. ارتفاع رأس گنبد تا کف بازار به بيش از ۱۸ متر مى‌رسد. در هر چهار گوشه چهار سوق،چهار باب مغازه، در اطراف آن، مغازه‌هاى بيشترى ايجاد کرده‌اند. بر رأس گنبد نيز هواکشى براى تهويه هواى فضاى زيرين و خنک ساختن آن تعبيه شده است. پوشش طاقى بخش‌هاى ديگر بازار نيز از ارتفاع زيادى برخوردار است که اين امر در وضعيت دما و هواى بازار تأثير مثبتى بر جاى گذاشته است.کتيبه‌اى به خط نستعليق به طور برجسته در سنگ نقر شده است.

بازار کازرون

اين مجموعه که به بازار نو شهرت دارد، ظاهراً در دوره قاجار به جاى بازارى از دوره صفويه ساخته شد. بازار قديمى از ميدان مدرسه تا ميدان خيرات در محله بازار، کشيده شده و از بازار کنونى زيباتر و استادانه ساخته شده بود.


بازار نو که با سنگ و گچ ساخته شده، با احداث خيابان بواسحق به دو قسمت شده است.