روابط پاکستان و هند پاکستان چین مکزیک آفریقای جنوبی اتریش کوبا لهستان نروژ مالزی فنلاند لیبی شیلی مجارستان لائوس ایسلند الجزایر اندونزی جمهوری چک تایلند برمه (میانمار) آرژانتین بحرین بنگلادش سنگاپور عمان فیلیپین قبرس قزاقستان قطر کره شمالی ویتنام رومانی کرواسی هلند آنگولا اوگاندا تونس جمهوری آفریقای مرکزی زامبیا صفحه بعدی 3 2 1 صفحه قبلی پس از تأسيس دو کشور هند و پاکستان در سال ۱۹۴۷ به دليل مسائل مختلف از جمله موضوع کشمير روابط دو کشور همراه با نوسانات و تحولات گوناگونى همراه بوده است در مواردى اين نوسانات بهحدى شديد بوده است که منجر به درگيرى و برخوردهاى نظامى شده است. تاريخ کوتاه پاکستان پس از استقلال شاهد سه جنگ با هند بوده است. جدائى پاکستان از هند با سيل مهاجرتهاى عظيم مسلمانان از سراسر هند به پاکستان همراه بود. قطع ارتباط ميان مراکز صنعتى و اقتصادى هند و با پاکستان به مشکلات اين کشور تازه تأسيس مىافزود. علاوه بر آن تعيين حدود و خطوط مرزى ميان هند و پاکستان مسائلى را بهوجود آورد که بهدرگيرى و تنش ميان دو کشور منجر شد. ايالت جامو و کشمير در شمال غربى هند و شمال شرقى پاکستان از بزرگترين ايالتهاى مهاراجهنشين هند بود. مهاراجه اين ايالت که هندو بود اعلام نمود که کشمير به هند ملحق شده است، ولى از آنجا که اکثريت مردم اين کشور مسلمان بودند، اين تصميم با مخالفت مقامات پاکستانى مواجه شد. از اين جهت زد و خوردهائى ميان هندوها و مسلمانان در گرفت. تقاضاى مهاراجه هندو در اکتبر ۱۹۴۷ مورد قبول دولت هند واقع گرديد و قرار شد پس از بازگشت به حالت عادى از طريق انتخابات تصميم نهايى گرفته شود. نيروهاى نظامى هند مناطق مرکزى و شمالى اين ايالت را تحت کنترل در آوردند. حکومتى به نام حکومت آزاد کشمير با پشتيبانى پاکستان در کشمير تشکيل شد. جنگ بين دو کشور برسر مسئله کشمير آغاز گرديد. در ژانويه ۱۹۴۸ آتش بس بين هند و پاکستان برقرار گرديد و قرار شد که موضوع کشمير از طريق مراجعه به آراء عمومى حل شود. در اوايل ۱۹۴۸ دولت هند عليه مداخله پاکستان در کشمير به شوراى امنيت شکايت کرد. شوراى امنيت کميسيونى را مأمور رسيدگى به اين امور نمود که در کوششهاى خود موفق نبود. از آن پس مسئله کشمير چندين بار در سازمان ملل مطرح شد و قطعنامههائى در مورد آن صادر گرديد، اما مشکل همچنان حل نشده باقى ماند. از ديگر اختلافات پاکستان با هند واقع بودن سرچشمههاى کانالهاى پنجاب در هند مىباشند. قطع جريان آب در سال ۱۹۴۸ از طرف هند سبب شد پاکستان با اکراه موافقتنامهاى با هند منعقد نموده و براساس آن از تمام حقوق اساسى خود نسبت به استفاده از کنار رودخانه صرفنظر کرد و پذيرفت که بابت آب مصرفى مبلغى به هند بپردازد. درگيرى برسر اين مسئله به کمک وام بانک جهانى فيصله يافت. امتناع هند از استرداد سهم پاکستان از دارايىهاى بانک مرکزى هند (Reserve Bank of India) به بحران مالى شديدى در نخستين سالهاى تأسيس پاکستان انجاميد، تا جائىکه اين کشور در آستانهٔ ورشکستگى قرار گرفت. سرانجام با وساطت مهاتماگاندي، هند سهم مزبور را به پاکستان پرداخت. با افزايش اختلافات هند و پاکستان در مورد مسئله کشمير در اوت ۱۹۶۵ ميان دو کشور جنگى در گرفت. پس از سه هفته درگيرى با دخالت سازمان ملل آتش بس برقرار شد و رهبران دو کشور در ۱۹۶۶ به دعوت نخستوزير شوروى در تاشکند گرد آمدند و با انتشار اعلاميه تاشکند تعهد نمودند که نيروهاى خود را به خطوط قبل از جنگ منتقل نمايند و وضعيت موجود در کشمير را بپذيرند. در سال ۱۹۶۸ موافقتنامهٔ مرزى در مورد نواحى مورد اختلاف نمکزار ران آو کوچ ميان هند و پاکستان به امضاء رسيد. اختلاف ميان دو بخش شرقى و غربى پاکستان در اواخر دهه ۱۹۶۰ افزايش يافت. پس از انتخابات سال ۱۹۷۰ و پيروزى حزب عواملى ليگ که اکثريت کرسىها را در انتخابات بهدست آورد، دولت مرکزى در قبال مردم بنگلادش روشى خشن در پيش گرفت. اين وقايع با جارى شدن سيل در پاکستان شرقى و پناهنده شدن ميليونها بنگالى به ايالتهاى همجوار هند، همراه شد. سرکوب نظاميان پاکستانى و درگيرى با بنگالىها ادامه داشت تا اينکه هند در دسامبر ۱۹۷۱ به کمک چريکهاى بنگالى که به موکتى باهينى شهرت داشتند، آمد. جنگ ميان دو کشور هند و پاکستان درگرفت. هند به سرعت در پاکستان شرقى پيشروى نمود علاوه بر آن در مناطق غربى پاکستان در کشمير نيرو و تجهيزات از غرب کشور به شرق با مشکل روبهرو بو و از طرف ديگر با رقيبى قدرتمند در جنگ روبهرو شده بود که جنگ را در چند جبهه (شرق و غرب) ادامه مىداد و براى توقف جنگ به سازمان ملل روى آورد. ولى اتحاد جماهير شوروى از هند حمايت نمود. در نتيجه ارتش پاکستان در مدت کوتاهى شکست خورد و ۹۳ هزار نفر از پرسنل آن در پاکستان شرقى تسليم ارتش هند شدند. پس از جنگ مذاکرات هند و پاکستان با ميانجىگرى الکسى کاسيگين در تاشکند برگزار شد و کوششهاى بسيارى در زمينه اجراءِ آتشبس بين هند و پاکستان به عمل آمد. در مذاکرات سال ۱۹۷۲ بين اينديراگاندى نخست وزير هند و ذوالفقار على بوتر قرار داد سيملا ميان دو کشور منعقد گرديد. در اين قرار داد خط آتشبس کشمير مجدداً مورد تأکيد قرار گرفت. در سال ۱۹۷۳ نيز موافقتنامهاى براى مبادلهٔ اسراى جنگى ميان دو کشور امضاء شد. پاکستان همواره مىکوشد با مطرح کردن موضوع کشمير در سازمان ملل، آن را از صورت مسئلهاى دو جانبه در آورده و دخالت مجامع بينالمللى را در خصوص به هند بقبولاند. پاکستان همچنين معتقد است که در اين خصوص بايد به آراء عمومى مراجعه شود و حق تعيين سرنوشت به مردم کشمير داده شود. در حالىکه هند براين باور است که قطعنامههاى سازمان ملل متحد در اين خصوص معتبر نيست و پس از امضاء قرارداد سيملا دو کشور بايد اختلافات را با مذاکرات دو جانبه حل نمايد. در سال ۱۹۷۴ روابط تجاري، مواصلاتى و مخابراتى بين هند و پاکستان اعاده شد. در همين سال هند اولين آزمايش انفجار اتمى را انجام داد. پس از آن اين مسئله ميان دو کشور موجب رقابتى در بهدست آوردن سلاح اتمى گرديد، ولى پاکستان معتقد است که برنامه اتمى اين کشور صلحآميز است. صفحه بعدی 3 2 1 صفحه قبلی چاپ دانلود صفحه افزودن به علاقمندیها