براى درک آسان و دستيابى سريع، همه نوع اطلاعات جغرافيائى در نقشه‌ها به نمايش درمى‌آيد. زيرا نمايش اطلاعات به‌صورت گرافيکى در بسيارى از موارد از چند کتاب گوياتر است.
انجام هرگونه تغيير و اطلاح يا به اصطلاح بازنگرى اطلاعات در نقشه‌ها، مستلزم تهيه نقشهٔ جديدى با فرآيندى تقريباً همانند تهيه نقشه اول مى‌باشد در واقع اطلاعات روى نقشه همواره مورد بهره‌بردارى نمى‌باشد و تنها به‌صورت آرشيو ارزش کمى مى‌يابد.
سيستم اطلاعات جغرافيائى (GIS) امکان دسترسى به بهره‌بردارى مناسب از کليه اطلاعات جغرافيائى را فراهم مى‌سازد با تبديل اطلاعات جغرافيائى به‌صورت ديجيتال و ذخيره آن در کامپيوتر، امکان هرگونه فعاليت بازنگرى اطلاعات و وارد نمودن اصلاحات، تغيير مقياس و جنراليزه نمودن نقشه (حذف يا تغيير حجمى از اطلاعات نقشه) را ميسر مى‌نمايد.
- اطلاعات پايه:
در يک سيستم اطلاعات جغرافيائي، اطلاعات پايه و بستر هندسى اطلاعات جغرافيائى نقشه است و با تلفيق ساير اطلاعات کمى و کيفى در يک سيستم واحد، امکان مراجعه به هرگونه اطلاعات و طبقه‌بندى را فراهم مى‌سازد داده‌هاى گرافيکى و رقومى عنوان اطلاعات پايه را در سيستم اطلاعات جغرافيائى به خود مى‌گيرد.
- سطوح و لايه‌هاى اطلاعات:
با قراردادن يک نوع اطلاعات در يک لايه مانند شبکه آب، پوشش گياهي، جنگل و يا شبکهٔ راه‌ها، اطلاعات جغرافيائى در لايه‌اى از سطوح اطلاعات ذخيره مى‌گردد و هر يک از لايه‌ها يا سطوح اطلاعاتى را مى‌توان به‌صورت ترکيب دو يا چند لايه‌اى در يک لايه از سيستم اطلاعات جغرافيائى دريافت نمود.
- دريافت و مديريت اطلاعات:
گردآورى و دريافت اطلاعات جغرافيائى را مى‌توان به روش‌هاى مختلف انجام داد. دريافت اطلاعات اهميت زيادى در (GIS) دارد در واقع بدون آنها نمى‌توان کار کرد.
۱ . دريافت اطلاعات جغرافيائى از شيوه سنتى گردآوري، تجزيه و تحليل و تدوين اطلاعات جغرافيائى برمبناى علوم جغرافيائى از روش‌هاى متداول در (GIS) و اقدامى امکان‌پذير و در سطح وسيعى مورد استفاده است.
۲ . دريافت اطلاعات جغرافيائى از عکس‌هاى هوائى بدون انجام مراحل فتوگرامترى و استفاده استريوپلاترهاى آنالوگ، آناليتيک و استفاده از کامپيوتر شخصى که با يک سرى لوازم از جمله استرئوسکوپ و قطعات الکترونيکى و نرم‌افزار موردنياز، قابل انتقال اطلاعات پديده‌هاى طبيعى و مصنوعى واقع شده در مدل پوشش يافته دو عکس به (GIS) انجام‌پذير است لازم به ذکر مى‌باشد که بهره‌بردارى از اين روش، بستگى کامل به دقّت، مقياس عکس و همچنين انتظار استفاده‌کننده از (GIS) دارد.
۳ . دريافت اطلاعات جغرافيائى سنجش از دور، از جمله پژوهش‌هاى اخير است که توانسته است به‌طور قابل توجهى اطلاعات کمى و کيفى از پديده‌هاى مختلف روى زمين را به روز و به هنگام به GIS وارد نمايد و تحولات ارزشمندى است که دسترسى سريع به اطلاعات جغرافيائى را توفيقى غيرقابل وصف بخشيده است. البته استفادهٔ ماهواره‌اى سنجش از دور در بازنگرى نقشه‌ها و به روز در آوردن آنها امرى طبيعى است ليکن دريافت لايه‌هاى فراوان اطلاعات کارى نو و موردتوجه است.
قابليت انعطاف GIS تا حد زيادى بستگى به ظرفيت ورودى آن دارد يکى از اهداف اصلى که در GIS بايد در نظر گرفت جستجوى اطلاعات است لذا چنين کاوشى به مراتب فراتر از جستجوى نوع آرشيو و جستجوئى پيچيده براى تمامى مواردى است که در رابطه با اطلاعات جغرافيائى قرار دارد.
- کاربردها:
امروزه GIS به‌طور منظم در رشته‌هاى علمى متعدد به‌کار مى‌رود و حجم اطلاعات مبادله شده و موارد کاربرد بسيار چشمگير مى‌باشد.از جمله مواردى از اطلاعات و کاربردهاى عمومى اغلب سيستم‌هاى اطلاعات جغرافيائى را بدين شرح ذکر کرد:
مواردى از اطلاعات و کاربردهاى عمومى اغلب سيستم‌هاى اطلاعات جغرافيائى
| نوع اطلاعات | کاربرد | |||||
| توپوگرافي، زمين‌شناسي، رستنى‌ها و جنس خاک | اکتشافات، مديريت منابع طبيعي | |||||
| کاربرى اراضي، کاداستر و داده‌هاى آماري | شهرسازي، برنامه‌ريزى توسعه و خدمات زيربنائي | |||||
| وضعيت زمين، رستنى‌ها، آب و هواشناسي | ارزيابى محيطى و کنترل محيط زيست | |||||
| اطلاعات جغرافيائى - اقتصادى و جمعيتي | برنامه‌ريزي، سرشمارى جمعيت | |||||
| و...... | و...... | |||||
با بررسى اجمالى از توانائى و کاربردهاى گسترده GIS در مى‌يابيم که ابزار مؤثرى در مديريت و بهره‌بردارى اطلاعات جغرافيائى است.
GIS از ترکيب دو نوع اطلاعات شکل يافته که کم و زياد و دقت و به روز بودن آنها، توان سيستم را مشخص مى‌نمايد که در آن.
- مشاهداتى که عوارض، فعاليت‌ها و رويدادهائى مشخص اطلاعات پايه است.
- روش و شيوهٔ جمع‌آوري، ذخيره، بازيافت، تجزيه و تحليل و نمايش اطلاعات جغرافيائى را شامل مى‌گردد.
- بهره‌بردارى سيستم اطلاعات جغرافيائي
عناصر اصلى GIS عبارت است از:
۱ . سخت‌افزار و نرم‌افزار
۲ . داده‌ها و اطلاعات جغرافيائي
۳ . کادر فنى اجرائى سيستم.
در اين رابطه، سخت‌افزار و نرم‌افزار توانائى سيستم را تعيين مى‌نمايد و معمولاً هدف راه‌اندازى سيستم‌هاى GIS در انتخاب آنها نقش اول را دارد و سهولت کار و استفاده راحت و آسان در ارتباط با راه‌اندازى سيستم و ذخيره‌سازى اطلاعات، تجزيه و تحليل و جستجوى اطلاعات جغرافيائى و پشتيبانى سخت و نرم‌افزارى از نکات اوليه و مؤکدّى است که همواره شرکت‌ها، متخصصان عرضه‌کننده GIS در بازاريابى محصولات خود وعده مى‌دهند.
اطلاعات جغرافيائى و نحوه گردآورى و تجزيه و تحليل آن ناگزير متناسب با وظايف و خدمات دستگاه‌هاى متقاضى راه‌اندازى GIS مى‌باشد ليکن آنچه در موفقيت GIS اهميت برجسته دارد کادر فنى و نيروى انسانى است که با سيستم کار مى‌نمايد. يک سخت‌افزار و نرم‌افزار بسيار قوى بدون پشتيبانى کادر متبحّر به کارآئى مناسب نمى‌رسد بلکه هرچه سيستم قوى‌تر باشد نياز به نيروى متخصص و مجّرب و کارآمد بيشتر است.
آشنائى با تکنولوژى و دانش تخصصى و حرفه‌اى و برنامه‌ريزى تداوم آموزش همگام با پيشرفت‌هاى به‌عمل آمده در سيستم‌هاى GIS تأکيد ديگرى مى‌باشد.
- روش:
به‌منظور دستيابى به يک راه حل بهينه براى نيازهاى خاصي، ناگزير هستيم محدوديت‌هائى را از جمله ارزيابى و برآورد توانمندى‌ها را مدّنظر داشته باشيم به‌کارگيرى تکنولوژى جديد مستلزم آشنائى کامل آن و تعيين توان حفظ و نگهدارى و اصلاح سيستم از نظر سخت و نرم‌افزارى است.
راه‌اندازى و به‌کارگيرى GIS، همراه با آموزش کامل نگهدارى سيستم و جنبه‌هاى هدايت و پردازش اطلاعات بايستى انجام يابد. هر چه کادر آموزش بيننده از صلاحيت‌هاى علمى بالاترى برخوردار باشند توانائى به‌کارگيرى همه استعداد سيستم بهتر فراهم مى‌شود از سوى ديگر با توجه به پيشرفت سريع تکنولوژى GIS، لزوم آزمايش‌هاى مختلف مراحل توليد و کار با GIS امرى مسلّم است.