آفتاب

واژه نامه های آفتاب

نظام آموزشی متمرکز


موضوع
علم و آموزش

واژه نامه
فرهنگ توصیفی علوم‌تربیتی

واژه فارسی
نظام آموزشی متمرکز

واژه انگلیسی
Centralized, educational system

توضیحات
ویژگی‌های نظام آموزشی متمرکز در موارد زیر به این قرار است: الف) امور مالی؛ در نظام آموزشی کلیه اختیارات مالی در دست حکومت مرکزی است و بودجهٔ استان‌‌‌‌‌‌‌ها و شهرستان‌‌‌‌‌‌‌ها را دولت مرکزی تعئین ، تصویب وابلاغ می‌کند. استان‌‌‌‌‌‌‌ها معمولاً منبع درآمدی برای هزینه‌های خود جزء اعتبارات دولتی ندارند و از این جهت مجبورند که دستورات مرکز را عیناً اجرا کنند. ب) برنامه: در نظام متمرکز ، برنامه‌های تحصیلی در سطح کشور به‌طور یکنواخت عمل می‌شود و مقتضیات اقلیمی ، اجتماعی و اقتصادی استان‌‌‌‌‌‌‌ها و شهرستان‌‌‌‌‌‌‌ها نادیده گرفته می‌شود. ج) کتاب: محتوای کتاب‌‌‌‌‌‌‌های درسی در نظام آموزشی متمرکز در سطح کشور و در تمام سطوح آموزشی مشابه و یکسان است و معمولاً کتاب‌‌‌‌‌‌‌ها یکجا در مرکز تهیه می‌شود و به شهرستان‌‌‌‌‌‌‌ها ارسال می‌گردد. د) درجه تحصیلی: خصوصیات معلمان از لحاظ درجه تحصیلی معمولاً یکنواخت است. برای مثال برای تدریس در دوره ابتدائی معلمان بایستی فارغ‌التحصیل دانش‌‌‌‌‌‌‌سرا یا تربیت معلم و برای تدریس در دوره‌های بالاتر دارای مدرک لیسانس باشند. ه) حقوق: حقوق معلمان بر پایه ضابطه‌های یکنواخت در سطح کشور یکسان است. یعنی پایه حقوقی آنها در سطوح مشابه درهمه جا یکی است ولی مزایای حقوقی آنها بسته به مناطق مختلف فرق می‌کند. از محاسن نظام‌‌‌‌‌‌‌های آموزشی متمرکز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد ۱- برگزاری امتحانات از مسائلی است که بهتر مقامات مرکزی می‌توانند بر آنها نظارت مستقیم داشته باشند. علاوه براینکه ، در همه مناطق نیروهای ماهی و متخصص برای این منظور به‌حد کافی وجود ندارد. ۲- تحقیق و بررسی درباره روش‌‌‌‌‌‌‌های تدریس و آموزش و تألیف کتاب‌‌‌‌‌‌‌های درسی از مسائلی است که معمولاً متخصصان مربوط در سازمان‌‌‌‌‌‌‌های مرکزی کشور آنها را به‌عهده دارند و در مناطق محلی کمتر می‌توان به این عمده دسترسی پیدا کرد. (برای اطلاعات بیشتر به واژه بعدی رجوع کنید).