آفتاب

واژه نامه های آفتاب

ابن‌سینا (ابوعلی‌سینا)


موضوع
علم و آموزش

واژه نامه
فرهنگ توصیفی علوم‌تربیتی

واژه فارسی
ابن‌سینا (ابوعلی‌سینا)

واژه انگلیسی
Avicenna

توضیحات
شیخ‌ابوعلی‌حسین‌بن‌عبدالله‌بن‌سینا ، در سال ۳۷۳ ه.ق. در دهکده خرمیثن (بخارا) چشم به‌جهان گشود ، و با استعداد کم‌نظیر و نبوغ خود ، در مدت کوتاهی بیشتر علوم آن‌عصر را آموخته و در منطق ، فلسفه ، طب و غیره سرآمد روزگار خویش شد. وی در فلسفه و تفکرات عقلی خویش پیرو ارسطو و مکتب فارابی است و فلسفه وی "فلسفه مشاء" نامیده می‌شود. وی در سال ۴۲۸ ه.ق. چشم از جهان فروبست. کتاب‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مهم وی عبارت است از: قانون (درطب) ، شفا ( در فلسفه ، منطق و علوم گوناگون دیگر) ، اشارات ( در منطق ، طبیعیات و فلسفه) ، و تدبیرالمنازل (در اداره منزل و حکمت عملی). شیخ‌الرئیس بوعلی‌سینا همانند فارابی و دیگر حکمای اسلام به تجرد و اصالت روح ، بقای آن پس از مرگ ، رابطهٔ متقابل جسم و جان معتقد است. او فضیلت و ارزش اخلاقی را حد وسط افراط و تفریط می‌داند ، و دو طرف افراط و تفریط را رذیلت و ضدارزش می‌نامد و اصول فضایل را براساس قوای شهویه ، غضبیه و ناطقه ، چهار خصلت عفت ، شجاعت ، حکمت و عدالت معرفی می‌کند. از ویژگی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مهم آرای تربیتی شیخ‌الرئیس ، بیان مراحل تعلیم و تربیت و رشد کودک است. مراحلی که از سخنان شیخ‌الرئیس استفاده می‌شود عبارت است از: مرحله اول ، پس از بازگیری از شیر مادر ، مرحله دوم ، از حدود شش‌سالگی آغاز می‌شود که تعلم قرآن و حروف الفبا و نوشتن در این مرحله است. مرحله سوم ، پس ار آموزش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های ابتدائی(در این مرحله سن دقیق تعئین نشده است) است که باید برنامه آموزشی برای کار ، صنعت و رشته خاصی طراحی و تنظیم شود. مرحله چهارم ، پرداختن به کار و اشتغال است. و مرحله پنجم ، پس از اشتغال و استقلال است. اصول کلی تربیتی از دیدگاه این‌ سینا عبارت است از ۱- خودشناسی ۲- رعایت تفاوت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های فردی ۳- تنظیم برنامه براساس مراحل ۴- آموزش گروهی ۵- انتخاب معلم و رفیق به‌طور کلی ماهیت تعلیم و تربیت از دیدگاه بوعلی‌سینا عبارت است از "برنامه‌ریزی و فعالیت محاسبه‌شده در جهت رشد کودک ، سلامت خانواده وتدبیر شئون اجتماعی ، برای وصول انسان به کمال دنیوی و سعادت جاویدان الهی"