خانهٔ اميد سالار
اين خانه در محلهٔ قديمى دروازه ميدان شهرستان ابرکوه قرار دارد و مربوط به دورهٔ قاجار است. ورودى بنا درسمت جنوب غربى است. بالاى درِ ورودي، يک برج چهارگوش قرار دارد که در ضلع جنوبى داراى يک ورودى است. بعد از ورودى و برج سردر، هشتى که پوشش سقف آن کلاه فرنگى است، قرار دارد. راهروهاى طويل L مانند، دسترسى به حياط و فضاهاى اطراف را ميسر مى‌سازد.
فضاهاى جبههٔ شمالى در دو طبقه ساخته شده‌اند. طبقهٔ اول شامل يک سه‌درى در وسط، دو راهرو و دو اتاق در طرفين است. پشت اين رديف، يک‌سرى اتاق با ابعاد بزرگتر وجود دارد. سقف اتاق سه‌دري، اتاق‌هاى طرفين آن و همچنين ايوان ستون‌دار جلو از چوب است. دو ستون اين ايوان هشت ضلعى با سرستون چهارگوش، مقرنس‌کارى شده است و چهار ستون چهار ضلعى در طرفين آن قرار دارد. در سه طرف آن نيز نيم‌ستون‌هايى است که در نماى روبه حياط، با گچ‌برى و سيم‌گل نارنجى‌رنگ تزيين شده است.
تزيينات نماى ضلع شرقى و غربى حياط شبيه يکديگر است و بصورت مقرنس‌کارى در سردر برخى فضاها است و کمى بالاتر از آن نقش برگ، ساقه و گل به شکل تقريباً اسليمى در درون قابى چهارگوش ديده مى‌شود. در نماى ضلع جنوبى حياط نيز تزيينات گچ‌برى به شکل حرف پنج با گل‌هايى در داخل آن ديده مى‌شود. در ضلع شمالى نيز تزيينات گچ‌برى به چشم مى‌خورد. در جبههٔ جنوب غربى و شمال شرقى بنا، دو برج ديده‌بانى وجود دارد. در شمال خانه، باغ ˝خورشيد خانم̏ قرار دارد.
در جبههٔ شمال غربى راه‌پله (براى دسترسى به طبقهٔ دوم و پشت‌بام)، در جبههٔ جنوب شرقى مطبخ، در جبههٔ جنوبى يک سه‌درى با چهار درگاه و در جبههٔ جنوب غربى انبارخانه به چشم مى‌خورد.
خانهٔ تقديرى
اين خانه در بخش مرکزي شهرستان اردکان واقع و مربوط به عصر قاجار است. بناى اين ساختمان از خشت، گل، آجر و به سبک معمارى سنتى ويژه مناطق کويري، با حياط مرکزى است.
در اين بنا اتاق‌هاى سه‌دري، پنج‌درى و تالارى در ضلع جنوبى عمارت که متصل به بادگير يک‌طرفه ويژهٔ منطقهٔ اردکان و ميبد است، ديده مى‌شود. مانند ساير خانه‌هاى سنتى اين استان، در زير تالارِ خانه، زيرزمين قرار دارد.
خانهٔ امامزاده‌اى
خانهٔ امامزاده‌اى در محلهٔ مصلى عتيق شهرستان يزد قرار دارد و متعلق به دورهٔ قاجار است. اين خانه، نمونهٔ بارز معمارى سنتى و معرف هنر، ذوق و توانايى معمار يزدى است. اسکلت اين بنا از خشت خام و گل و در جاى‌جاى آن به منظور استحکام و زيباسازى از آجر استفاده شده است. اين بنا دو طبقه است و کليه قسمت‌هاى لازم براى زيست يک خانوادهٔ مرفه را دارد.
طبقهٔ تحتانى شامل باغچهٔ بزرگ، نارنجستان، عمارت حوضخانه، بادگير و انبار است. طبقهٔ فوقانى اتاق‌هاى مسکوني، آشپزخانه، اصطبل، ساختمان مخصوص مستخدم و سرايدار، چاه و چاه‌خانه را در برمى‌گيرد. در تابستان اکثراً از طبقهٔ تحتانى استفاده مى‌شد.
خانهٔ آقازاده ابرقو
اين خانه در محلهٔ دروازه ميدان شهر ابرقو قرار دارد و مربوط به دورهٔ قاجار است. مالک و بانى خانه شخصى به نام سيد حسن ابرقويي است. خانهٔ آقازاده نيز مانند ساير خانه‌هاى منطقهٔ کويرى بصورت حياط مرکزى است و عمارت آن در سه جبهه و به منظور استفاده در فصول مختلف بنا شده است.
يکى ديگر از بخش‌هاى اين خانه اتاق شکم دريده آن است و در انتهاى آن اتاق پنج‌درى قرار دارد. زير پاکار سقف، مقرنس‌هاى گچى بصورت قنديل تزيين شده است. مجاور آن نيز، عمارت کلاه‌فرنگى قرار دارد که با گچ‌برى‌هاى ظريف تزيين شده است. مساحت اين خانه هشتصد و بيست متر مربع و زيربناى آن پانصد و بيست و هشت متر مربع است. بادگير دو طبقهٔ اين بنا در بافت اطراف چون يک نشانهٔ شهرى قوى است و به جهت‌يابى مسير در نواحى مختلف بافت، کمک مى‌کند.