نارين‌قلعه
نارين‌قلعه يا نارنج‌قلعه مهم‌ترين بناى تاريخى شهرستان ميبد است. اين قلعه از بناهاى مربوط به قبل از اسلام است و در دوران مظفريان تعميراتى در آن صورت گرفت. مساحت اين قلعهٔ هفت‌‌طبقه، سه هکتار و داراى برج و بارو و دربندهاى متعدد است و بالاى تپه‌اى مسلط بر شهر ميبد قرار دارد. قطر پايين‌ترين حصار قلعه که قسمت بزرگى از آبادى ميبد را در بر مى‌گرفت، پنج و در بعضى قسمت‌ها به بيست متر مى‌رسيد. هم‌اکنون قسمتى از اين حصار هنوز باقى‌مانده است. نارنج‌قلعه داراى اتاق‌هاى متعددى بود. در حال حاضر قسمت‌هايى از اين اتاقک‌هاى کوچک تودرتو، موجود است و بسيارى از آنها نيز به علت قرار گرفتن در طبقات پايين و ريختن راهروها هنوز کشف نشده است. براساس باورهاى شفاهى مردم، بناى اين قلعه مربوط به دوران سليمان پيغمبر است.
قلعهٔ مهرجرد
قلعهٔ مهرجرد در محلهٔ در قلعه شهرستان ميبد قرار دارد. قلعهٔ مهرجرد را مى‌توان متعلق به دوره‌هاى زنديه و افشاريه دانست. اين قلعه با مصالح خشت و گل و در سه طبقه بنا شده است. حصارهاى قلعه چينه‌اى و بر روى آن تزييناتى از همان مصالح اصلى بکار رفته است. درِ ورودى قلعه از جنس چوب است.
قلعهٔ ابرندآباد
اين قلعه در روستاى ابرندآباد شهر يزد واقع شده است. اين قلعه از آثار ابرند از سرهنگ‌هاى ايراندخت دختر خسرو پرويز است و قدمت آن به دوران ساسانى مى‌رسد. قلعهٔ ابرندآباد از خشت و گل و در دو طبقه بنا شده است. از طبقهٔ اول بنا، راهروى کم‌عرضى که در چهار بدنهٔ بنا ادامه يافته و دريچه‌هايى به داخل قلعه دارد، به جاى مانده است. قلعه داراى سردرى بلند در سه طبقه است. چهار برج مدوّر در چهار گوشه بنا ساخته شده است. در ضلع شمالى و جنوبي، حد واسط دو برج کناري، يک برج با قطر کمتر قرار دارد.
قلعهٔ رباط ابرکوه
اين قلعه در حاشيهٔ غربى شهرستان ابرکوه واقع و متعلق به دورهٔ صفويه است. اين قلعهٔ مسکوني، داراى نُه برج مدوّر است و روى آنها، تزيينات هندسى ديده مى‌شود. دورتادور برج، نقش‌هايى شبيه صليب، مربع و لوزى ايجاد شده است. برج‌ها به سه قسمت زير برج، ميان برج و سر برج تقسيم مى‌شوند. ديوار حصار دور قلعه را، نُه چينه تشکيل مى‌دهند. مصالح بکار رفته در بناى قلعه، خشت، گل و سنگ است. سنگ با ملات ماسه آهک در زيرسازى و بناى قلعه بکار رفته است. ورودى اصلى قلعه در ضلع شرقى است.
قلعهٔ شواز
مهم‌ترين قلعهٔ کوهستانى شهر يزد، قلعهٔ رفيع، محکم و با عظمت شواز است. اين قلعهٔ مسکونى با مساحت پنج هزار متر مربع، در ارتفاع صد متري، بر فراز صخره‌هاى سنگى از نوع سنگ‌هاى سفت رسوبى بنا شده و در اطراف آن پرتگاه‌ها و خاکريزهايى با شيب تند وجود دارد. ديوارهاى اصلى بنا از بيرون سنگ و از داخل، خشت خام و درگاه ورودى آن از آجر است. قلعه در طرف شرق گاوپهلوى مرتفعى دارد که از آجر بنا شده و از آن براى کشيدن آب استفاده مى‌کردند. از زيبايى‌هاى ديگر اين قلعه، درِ سنگى آن است. علاوه بر اين، در داخل قلعه چند مغازه در دل سنگ کنده‌اند که شباهت بسيار به مغازه‌هاى ميمند کرمان و لاريجان مازندران دارد.
قلعهٔ مروست
اين قلعه در مرکز شهر مروست واقع شده و متعلق به قرن هفتم هـ.ق است. قلعهٔ مروست با مصالح خشت و گل و بکارگيرى آجر در سردر بنا، بر فراز بلندى مشرف به شهر قرار دارد و در سه گوشهد آن، سه برج مدوّر به چشم مى‌خورد. در گوشهٔ ضلع جنوب شرقي، به جاى برج ورودي، سردر ورودى قلعه قرار دارد. ورودى قلعه به يک هشتى با پوشش گنبدى مى‌رسد. سردر ورودى در دو طبقه بنا شده، سقف‌هاى طبقهٔ اول آن کاملاً فرو ريخته و تنها پايه‌هاى آن به جاى مانده است. يک حلقه چاه کم‌عمق در ضلع شمال شرقى قلعه ديده مى‌شود. قسمتى از اصطبل ضلع جنوب غربى قلعه با پوشش طاق و تويزه، هنوز باقى مانده است.
قلعهٔ رحمت‌آباد
قلعهٔ رحمت‌آباد در روستاى رحمت‌آباد شهر يزد قرار دارد. مالک اوليهٔ اين قلعه، شخصى به نام حاجى ابوالقاسم دشتي بود. زيباترين بخش معمارى اين قلعه، دروازهٔ ورودى و عمارت اربابى آن در ضلع جنوبى است که با آجر ساخته شده است. در چهار طرف اين قلعه، چهار برج نگهبانى به ارتفاع حدود ده متر وجود داشت و ديوارهاى چينه‌اى با ارتفاع حدود نُه متر، قلعه را محصور مى‌کرد. در حال حاضر دو برج ديده‌بانى آن و قسمتى از حصار ضلع جنوبى باقى مانده است.
قلعهٔ پهلوان بادى
در جنوب غربى شهرستان تفت، در جادهٔ دره گاهان و بر فراز کوهى به نام مليک، دو اثر قديمى به چشم مى‌خورد. قلعهٔ قديمى پهلوان بادي در عين صعب‌العبور بودن، از مصالح آجر ساخته شده است و مربوط به دوران پيش از اسلام است. در داخل اين قلعه بقاياى آسيابى که به آسياب پهلوان بادي معروف است، ديده مى‌شود.