مسجد و مدرسه شهيد بهشتى (سپهسالار قديم)
اين مسجد و مدرسه که از ساخته‌هاى قرن ۱۳ هـ.ق است در خيابان ناصرخسرو قرار دارد و از سمت غرب به مدرسه خان مروى متصل است. اين مجموعه در ابتدا به مسجد و مدرسه مرحوم ميرزا محمدخان سپهسالار شهرت داشت، اما با ساخت مسجد و مدرسه ميرزا حسن‌خان مشيرالدوله و ناميده شدن آن به عنوان مسجد و مدرسه سپهسالار، اين مجموعه سپهسالار قديم ناميده شد.
شبستان ديگر که از آن به عنوان مدرسه استفاده مى‌شود، در ضلع شمالى قرار دارد. در داخل اين شبستان ۲۱ بيت شعر به خط عبدالحسين زرين‌قلم در مدح ناصرالدين‌شاه و محمدخان سپهسالار ديده مى‌شود. اين مدرسه ۱۹ حجره دارد که ۸ حجره آن در حال حاضر به امور ادارى و مدرس اختصاص دارد.
اين مسجد و مدرسه صحن زيبايى دارد و سردر آن به دو مناره کوتاه مزين شده است.
مسجد و مدرسه عالى شهيد مطهرى (سپسالار جديد)
اين مجموعه با قدمتى بيش از يک قرن از آثار مهم دوره قاجاريه است. مرحوم سپهسالار در نقشه‌کشي، معمارى و وضع ساختمان اين بناى بزرگ، طرح و نقشهٔ شرقى اسلامى را در نظر داشت. نقشه اين مجموعه و شيوه معمارى آن تلفيقى از سبک معمارى مسجد جامع اصفهان در قسمت هشتى و ورودي، مسجد اياصفويه اسلامبول و نماسازى آن يادآور مدرسه چهارباغ اصفهان است.
مدرسه اين مجموعه، صحنى به ابعاد ۶۱٭۶۰ ذرع دارد و از دو طبقه در چهار جهت بنا، ساخته شده است. حدود ۶۰ حجره فوقانى و تحتانى در اين مجموعه براى سکونت طلاب علوم دينى فراهم آمده است.
گنبد مسجد و مناره‌ها که در طرف قبله و جهت جنوبى واقع شده منظرهٔ بسيار باشکوهى دارد. تمامى مناره‌ها از آجر ساخته شده و روکار آنها با کاشى‌هاى نره و هفت رنگ مخصوص دورهٔ قاجاريه تزيين شده است. در اثر گذشت زمان کاشى‌هاى گنبد متلاشى شده بود که در سال ۱۲۰۸و ۱۳۰۷ ش. به طرز ظريف و زيبايى ترميم و در اطراف گنبد کلمه لااله‌الا‌الله و محمد‌رسول‌الله به خط کوفى منقوش شد.
مصلاى مسجد به چهل ستون معروف است و در قسمت شرقى صحن قرار دارد. اين مصلا داراى ۴۴ ستون سنگى يک‌پارچه مرتفع است که در وسط هر چهار ستون طاقى محکم برافراشته‌اند.
در بزرگ ورودى غربى از دو سمت به واسطه دهليز متحدالشکل به داخل صحن مدرسه راه دارد. در شرقى داراى دهليزهاى طولانى است که مستقيماً به صحن مدرسه راه مى‌يابد.
صحن مدرسه داراى چهار باغچه مشجر، چهار خيابان و حوض بزرگى است که آب جارى قنات تهران مخصوص مدرسه و مسجد و عمارت بهارستان به آن راه مى‌يافت.
مسجد و مدرسه حکيم‌باشى (آقا محمود)
بناى اين مسجد-مدرسه را به ميرزا احمد حکيم‌باشي نسبت داده‌اند که گويا در دوره فتحعلى‌شاه زندگى مى‌کرد. در جبهه قبله، گنبدخانه و ايوانى وجود دارد که شاخص‌ترين عناصر مسجد به شمار مى‌آيد و شبستانى کم‌عمق و طويل در جبهه مقابل آن ساخته‌اند. در دو جبهه ديگر، هشت حجره روبه‌روى يکديگر قرار دارد.
وسط هر يک از دو جبهه، ايوانى وجود دارد. به اين ترتيب اين بنا داراى سه ايوان است. دو سوى گنبدخانه، به دو ورودى مجهز است که هر کدام متشکل از پيش‌طاق، هشتى و دالانى است و مستقيماً به حياط ختم مى‌شود.