دامغان

شهر دامغان، مرکز شهرستان دامغان با وسعتى حدود ۲۵ کيلومتر مربع در شمال استان سمنان واقع شده است.


در خصوص نام دامغان بايد گفت اين شهر را از گذشته‌هاى دور ده‌مغان، دمغان، دامغان، الدامغان و مغون نام برده‌اند.


”ده‌مغان“ اولين نام شهر به معنى روحانيون پيش از اسلام ايران به‌ويژه آئين زرتشتى است که آبادکنندگان آن بوده‌اند.


پيش از اسلام، عرب‌ها به اين شهر ”الدامغان“ و گاه ”دمغان“ نيز گفته‌اند.


از آثار تاريخى اين شهر مى‌توان آرامگاه پير علمدار و برج آجرى معصوم‌زادهٔ جهان‌دوست را نام برد.


سمنان

شهرستان سمنان مرکز استان سمنان با وسعتى حدود ۶۰ کيلومتر مربع در شمال غربى استان سمنان واقع شده است.


پيشتر استان سمنان را ايالت قوس مى‌ناميدند. بارتولد بر اين عقيده بود که ايالت قوس سرزمينى است که ايزيدور خاراکسى به‌نام ”قومينه“ از آن ياد کرده است.


اين شهرستان در آغاز سدهٔ ۴ هـ.ق جزء قلمرو آل‌زيار بود و پس از بر افتادن زياريان به تصرف آل‌بويه درآمد. در سال ۴۲۷ هـ.ق ترکان غز خرابى زيادى به شهر وارد کردند و در ۶۱۸ هـ.ق بر اثر حملهٔ قوم وحشى مغول ويران شد.


شاهرود

شهرستان شاهرود با وسعتى حدود ۴۰ کيلومترمربع در شمال استان سمنان واقع شده است. کهن‌ترين نام شاهرود در ونديداد اوستا در نام‌هاى شانزده‌گانهٔ سرزمين آريائى آمده که ضمن آن از خچره يا شخره به‌عنوان سرزمين چهاردهم نام برده شده است.


هستهٔ نخستين شهر شاهرود در پيرامون رود شاهرود شکل گرفته که به مناسبت اين رود، ناحيه و مرکز آن را شاهرود ناميده‌اند.


گرمسار

شهر گرمسار با وسعتى حدود ۱۲ کيلومتر در غرب استان سمنان واقع شده است.


اين شهر در گذشته با نام ”خوار“ شهرت داشته و در زمان اشکانيان ”خوآرن“ بوده است. يکى از مهمترين مفاهيم واژهٔ ”خوار“ گرفته شده از خورشيد و ماه است. واقع شدن گرمسار در ناحيهٔ خشک بيابانى باعث درخشندگى ويژهٔ آفتاب اين ناحيه بوده و خشکى هوا باعث شده که روزهاى ابرى و بارانى در اين سرزمين کم باشد.


اين ناحيه و مرکز آن تا اواخر دوران قاجاريه با همان نام خوار خوانده مى‌شده اما با ايجاد راه‌آهن سراسرى و عبور آن از اين شهر نام آن به گرمسار تغيير کرده است.