استان قم صدها نويسنده، شاعر، مورخ، عالم و دانشمند در دامان خود پرورانده است که برخى از آنها زادهٔ قم بودند و برخى ديگر به دليل مذهبى بودن شهر قم در آن زندگى مى‌کردند. در اين زمينه به ذکر نام برخى از آنان اکتفا مى‌کنيم:
شعراى عصر حاضر
- مرتضى آقايى که در سال ۱۳۱۵ ش در شهر قم متولد شد.
- شيخ عبدالحسين وکيلى فرزند شيخ محمدتقى متخلص به آهي که در سال ۱۲۸۵ ش در شهر قم ديده به جهان گشود و در سرودن شعر به زبان فارسى و عربى مهارت داشت.
- سيد احمد موسوى متخلص به اختر که در سال ۱۳۲۰ ش در شهر قم چشم به جهان گشود و نوهٔ دخترى مرحوم آيت‌الله حاج ميرزا محمد ارباب از مراجع روحانى قم است.
- سيد جلال‌الدين اعتمادى فرزند سيد محمد که در سال ۱۲۸۹ ش متولد شد و در آغاز سوزان تخلص مى‌کرد ولى بعدها اعتمادي را تخلص شعرى خود قرار داد.
- حضرت آيت‌الله‌العظمى حاج آقا روح‌الله مصطفوى موسوى (ره)؛ امام خمينى بنيان‌گزار جمهورى اسلامى ايران که در کنار ساير فعاليت‌هاى خود از آغاز جوانى به شعر و شاعرى پرداخت.
- شيخ محمد على انصارى متولد سال ۱۳۲۹ هـ.ق در شهر قم که بيش از پنجاه هزار بيت شعر سروده.
- محمدعلى مجاهدى ملقب به شمس‌الدين که پروانه تخلص مى‌کند در سال ۱۳۲۲ ش در قم ديده به جهان گشود.
- سيد فضل‌الله تابش که در سال ۱۲۸۹ ش در شهر قم به دنيا آمد و در سال ۱۳۱۶ ش به اتفاق تنى چند از سرايندگان به تأسيس انجمن ادبى قم همت نمود.
- محمود تندرى ملقب به صمصام متخلص به شيوا شاعرى توانا بود که رياست انجمن ادبى قم را به عهده داشت.
- سيد مهدى فاطمى فرزند سيد محمد، نوۀ سيد جلال‌الدين فاطمى امام جمعه که در سال ۱۲۹۱ ش متولد شد و در شعر توفانتخلص مى‌کند.
- سيد رضا باقرمنش که در سال ۱۳۳۰ ش در شهر قم چشم به جهان گشود و در شاعرى ثابت تخلص مى‌کرد و چون داراى قريحهٔ شاعرى بود به انجمن ادبى قم به رياست شادروان محمود تندرى راه يافت و محمدعلى بيگدلى آذرى که در سال ۱۳۱۶ ش متولد شد و در شعر آذر تخلص مى‌کند و از تبار لطفعلى خان آذر بيگدلى شاعر نامور سدهٔ دوازدهم هـ.ق صاحب تذکره معروف آتشکده است.
همچنين بايد از انصارى قمى و حيرانى قمى از شعراى دورهٔ سلطان يعقوب ترکمان،وحيدى قمى شاعر سدهٔ نهم هجرى که از قم به هرات و گيلان رفت و در همان‌جا وفات يافت،على بن ابراهيم قطب راوندي،محمد تولويه،شهيدى قمى ملک‌الشعراى سلطان يعقوب،گلخنى قمى شاعر که بى باکى خاصى داشت و در دورهٔ سلطان حسين بايقرا در هرات کشته شد،قاضى مسعود قمى از شعراى سلطان يعقوب ترکمان داراى منظومهٔ يوسف و زليخا، مناظرهٔ شمس و قمر و مناظرهٔ تيغ و قلم،مقبول قمى که غزليات فراوانى از او به جا مانده و ... نام برد.
علماى فقه و حديث
- شيخ عبدالله بن سعدبن مالک اشعرى از صحابهٔ امام باقر (ع) که در سال ۹۴ هـ.ق از کوفه به قم آمد و به تعليم دين و خدمت روحانيت پرداخت.
- ابوجرير زکريا بن ادريس بن عبدالله اشعرى از اصحاب امام رضا (ع) که در سال ۲۰۱ هـ.ق چشم از جهان فرو بست و مدفنش قبرستان شيخان است.
- زکريابن آدم محدث راوى حديث و مورد توجه اهل بيت معصومين به خصوص امام هادى (ع) و امام حسن عسگرى (ع) که به فرمان امام رضا (ع) مقيم شهر قم شد.
- شيخ کلينى صاحب کتاب کافى.
- آدم بن اسحق بن آدم بن عبدالله بن سعد اشعرى که از اماميه و برادرزادهٔ زکريا بن آدم است.
- ابوجعفر محمدبن على بن موسى بابويه فقيه معروف سدهٔ چهارم هـ.ق مشهور به شيخ صدوق که در حفظ احاديث و فضيلت و عدالت، فقه و روايت و ... در عصر خود بى‌مانند و از ارکان دين بود و حدود سيصد کتاب تأليف و تصنيف نموده است.
- ابوجعفر محمدبن حسن‌الطوسى صاحب کتاب‌هاى تهذيب و استبصار که در علوم و فنون فقه، حديث، تفسير، کلام و ... مهارتى خاص داشت و در سال ۴۳۶ هـ.ق عهده‌دار مقام رياست و مرجعيت فرقهٔ اماميه گرديد.
- عارف و حکيم ربانى محمد محسن فيض کاشانى يکى از دانشمندان مشهور اسلام که داراى تأليفات ستوده‌شده‌اى است و در حکمت و شاعرى تبحر داشت و ديوان ابياتش مشتمل بر قصايد، غزليات، رباعى و مناجات و تفسيرش به نام صافي است.
- فياض لاهيجى قمى حکيم، اديب و شاعر.
- محمدبن‌ابراهيم يحيى شيرازى ملقب به صدرالمتألهين و معروف به ملاصدرا از بزرگان فلاسفهٔ اسلامى و از بزرگ‌ترين دانشمندان جهان در حکمت الهى و سرآمد حکماى اسلامى است که در سال ۹۷۹ يا ۹۸۰ هـ.ق در شيراز ديده به جهان گشود و پس از کسب مقدمات علوم براى تکميل تحصيلات عازم اصفهان شد و پس از اجتهاد نزد اساتيدى چون شيخ بهايى و ميرداماد به جهت مخالفت عده‌اى علماى ظاهربين براى تزکيهٔ نفس و سير و سلوک به قريهٔ کهک قم آمد.