سراى سعدالسلطنه

سراى وزير

اين سرا روبه‌روى درِ شرقى راستهٔ قيصريه، قرار دارد. هشتى ورودى آن، داراى حجره‌هايى با طاق‌هاى کاشى‌کارى است و بر فراز فضاى مرکزى ورودى آن، گنبدى آجرى قرار دارد و يک نورگير به قطر تقريبى يک متر روشنايى آن را تأمين مى‌کند.


سراى وزير داراى حياطى وسيع است و دورتادور آن را حجره‌هايى در دو طبقه فرا گرفته‌اند. اين حجره‌ها بر روى صفه‌اى با ارتفاع يک متر از سطح زمين قرار دارند. طرح سرا چهار ايوانه و ضلع شرقى آن هم‌اکنون فاقد ايوان است. تمامى حجره‌ها داراى طاق چلاقى و اکثر آنها در طبقهد دوم، داراى ارسى نيز هستند. لچکى طاق‌هاى حجره‌ها، داراى کاشى‌کارى در طرح‌ها و نقوش مختلف چون مجلس شکار شير و پرنده، طرح‌هاى اسليمى و کتابي، اسب، خورشيد و انسان بال‌دار است.

سراى حاج رضا

اين کاروانسراى دورهٔ قاجاري، داراى حياطى بزرگ است و حجره‌ها و اتاق‌ها گرداگرد حياط آن در دو طبقه ساخته شده‌اند. ورودى کاروانسرا در سمت غربى آن قرار دارد و با طاق‌هاى زيبايى که در بناى آن بکار رفته است، بصورت يک تيمچهٔ سرپوشيده به نظر مى‌رسد.


اين بنا در گذشته بيشتر در دست بازرگانان تبريزى و قفقازى بود. اين سرا از جانب شمال به بازارچهٔ وزير متصل است. طاق‌هاى حجره‌ها و طاق‌نماى ايوان آن، داراى قوس جناقى و کاشى‌کارى در زمينهٔ آجرى است.

سراى رضوى

بناى کاروانسراى رضوى بنابر گفته‌هاى مختلف، متعلق به عصر سلطنت شاه‌تهماسب صفوي يا عهد سلطنت فتحعلى‌شاه قاجار است. اين سرا بصورت دو ايوانى ساخته شده و مجموعهٔ حجره‌ها در دو طبقه گرداگرد حياط مستطيل شکل آن را فرا گرفته‌اند.


حجره‌هاى موجود در زاويهٔ اضلاع، بصورت سه‌گوش ساخته شده و طاق‌نماهايى با عمق و عرض بيشتر دارند و در لچکى سقف‌ طاق‌نماى آنها، تزيينات آجرکارى به شيوهٔ حصيرى ديده مى‌شود. هشتى مرکزى ايوان غربى که با در بزرگى به بازار بزازها متصل مى‌شود، داراى گنبدى آجرى با کاشى‌کارى زيبا است.


اين سرا در گذشته بصورت کاروانسرا بود و از آن بعنوان بارانداز کاروانيان و از شترخان آن براى چهارپايان آنها استفاده مى‌شد.