جمعيت
براساس نتايج تفصيلى سرشمارى عمومى سال ۱۳۷۵، جمعيت استان قزوين در حدود ۹۶۸،۲۵۷ نفر برآورد شده است. از اين تعداد ۵۵۲،۹۲۸ نفر در نقاط شهرى (۱/۵۷ درصد کل استان) و ۴۱۵،۳۲۹ نفر در مناطق روستاى (۹/۴۲ درصد کل استان) زندگى مى‌کنند.
استان قزوين بدليل وجود مراکز صنعتى و فعاليت‌هاى اقتصادى گسترده، از جمله استان‌هاى مهاجرپذير کشور است. براساس اطلاعات موجود، اين استان در دههٔ ۷۵-۱۳۶۵ تعداد ۱۵۸،۷۶۱ نفر مهاجر داشته و متوسط نرخ رشد سالانه جمعيت آن در اين دهه، معادل ۸۳/۱ درصد بوده است.
در سال ۱۳۷۵، معادل ۶/۸۶ درصد از جمعيت بالاى شش سال اين استان باسواد بوده‌اند. اين ميزان، يکى از بالاترين نرخ‌هاى باسوادى در سطح کشور است. از نظر ترکيب سني، اين استان داراى جمعيت نسبتاً جوانى است؛ به‌طورى‌که در سال ۱۳۷۵ تعداد ۳۹۰،۸۲۱ نفر (۴/۴۰ درصد از کل جمعيت استان) کمتر از ۱۵ سال سن داشته‌اند.
نژاد
مردم شهر قزوين از نژاد اصيل آريايى هستند. آنها قرن‌هاى متمادى است که در اين ناحيه سکونت گزيده و شهرنشينى را آغاز کرده‌اند. برخى از ساکنين نواحى استان، بجز افرادى که در قسمت الموت و کوهپايه زندگى مى‌کنند، گروه‌هاى قومى ديگرى هستند که به لحاظ سياسى و موقعيت خاص جغرافيايى اين منطقه و استفاده از امکانات آن، در زمان‌هاى مختلف از نواحى ديگر به اين سرزمين آمده و در آن استقرار يافته‌اند. گروه‌هاى قومى ساکن در منطقه قزوين عبارتند از:
کردها و لرها
اين گروه به احتمال زياد در دوران شاه‌عباس صفوى به اين منطقه کوچ کرده‌اند. برخى ديگر معتقدند که آنها در زمان آقامحمدخان قاجار به اين سرزمين آمده و مهاجرت آنها تا سال ۱۳۱۰ هجرى شمسى ادامه داشته است.
شاهسون‌ها
به اعتقاد هانرى فيلد مؤلف کتاب مردم‌شناسى ايران، قبايل شاهسون -از نژاد ترک- در اواخر قرن هيجدهم ميلادى به اين ناحيه کوچ کرده‌اند.
تات‌ها
اين نژاد که تحقيقات جامعى بر روى آنها صورت نگرفته است، ظاهراً جزء اولين گروه‌هاى مهاجر آريايى در اين منطقه هستند.
مراغى‌ها
در چند روستاى بخش رودبار الموت و رودبار شهرستان مردمان با زبان و اعتقادات خاص زندگى مى‌کنند. آنها مهاجرانى هستند که از منطقهٔ مراغه به اين مکان کوچ کرده‌اند.
زبان
زبان‌هاى رايج در استان قزوين عبارتند از: فارسي، تاتي، مراغي، کردي، لري، ترکى و رمانلويي.
زبان رايج مردم شهر قزوين و نيز بيشتر ساکنين بخش‌هاى شرقى اين استان، فارسي است. در محله‌هاى بافت قديم شهر، سه گويش رارى‌اي، مغلواکي، گوى‌ميدان در ميان مردم متداول است. به جزء زبان مراغي که در همهٔ روستاهاى مراغى‌نشين اين استان به يک شکل گويش مى‌شود، ساير زبان‌ها بسته به شرايط اقليمى و نيز تحت تأثير زبان‌هاى همسايه، داراى گويش‌هاى متفاوتى هستند. زبان‌شناسان زبان تاتي را از خانواده زبان مادى باستان به شمار مى‌آورند. در چند روستاى قزوين که ساکنان آن را کولى‌ها تشکيل مى‌دهند، زبان رمانلويي رايج است. برخى بر اين اعتقادند که اهالى اين روستاها، از کشور رومانى به اين مکان نقل مکان کرده‌اند.
در قسمت غربى الموت، زبان تاتي رايج است. بدليل همجوارى اين ناحيه با استان مازندران، زبان ساکنين اين منطقه با اصطلاحات زبان طبري همراه است. اين زبان در قسمت شرقى الموت، همجوار با استان گيلان، داراى اصطلاحات گيلکى است.
مذهب
پيش از ورود اسلام به اين منطقه، دين مردم اين استان زرتشتى بود؛ تا جايى که گفته مى‌شود، بناى اوليه نخستين مسجدهاى شهر قزوين بر روى آتشکده‌ها ساخته شده است. بعد از اسلام تا زمان آغاز حکومت صفويه در قزوين، تسنن در بين مردم رواج بيشترى داشت. با آغاز حکومت صفوي، تشيع در قزوين به سرعت رو به گسترش نهاد و امروزه مذهب عموم مردم اين استان، شيعه دوازده امامى است.
در حال حاضر چند خانواده آشوري، ارمنى و زرتشتى نيز در قزوين ساکن هستند. در گذشته تعداد مسيحيان در اين منطقه بيشتر بود و داراى سه کليسا در قزوين بودند.