مسجد آويهنگ
اين مسجد در مرکز روستاى آويهنگ در دهستان ژاوه‌رود غربى از بخش کلاترزان شهرستان سنندج واقع شده است.
پلان مسجد آويهنگ شبستانى است که در دو طبقه شکل گرفته است و تنها از نظر تعداد ستون‌هاى چوبى با مسجد رشيد قلعه‌بيگى و ميرزا فرج‌الله تفاوت دارد. درِ هر شبستان در پشت بام قرار گرفته است.
مسجد داراى دو بخش است: يک بخش قديمى و بخش ديگر الحاقى است. بخش قديمى يا همان طبقه نخست، شامل يک شبستان با پلان مستطيل شکل، حوض‌خانه و يک اتاق ورودى است. بخش الحاقى در طبقهٔ بالا، افزون بر يک شبستان مشابه طبقه هم‌کف، داراى غسالخانه و يک اتاق است.
ويژگى بارز تزيينات بنا، استفاده از قوس‌هاى نيم‌دايره متداول عصر قاجاريه است. سرستون‌هاى چوبى با آيات قرآني، تاريخ ساخت و نام خلفاى مذهب اهل تسنن زينت يافته است.
مسجد جامع تورجان
تورجان يکى از روستاهاى شهرستان سقز و مرکز دهستان تورجان است که در ۲۰ کيلومترى غرب مسير سقز-بوکان قرار دارد. مسجد قديمى در داخل روستاى تورجان قرار دارد و از نظر معمارى در زمره مساجد سبک بومى منطقه کردستان است.
بناى اين مسجد داراى يک شبستان اصلى با شش ستون در دو رديف سه‌تايى است.
در ضلع غربى شبستان محوطه‌اى وجود دارد، که ايوانى ستون‌دار روى به سمت جنوب در آن مشاهده مى‌شود. در ضلع جنوبى شبستان سه ستون چوبى تعبيه شده است. مسجد روى يک صفه سنگ‌چين شده، ساخته شده است. در مقابل ايوان جنوبي، بقاياى حوض آبى وجود دارد که تمامى از سنگ تراشيده شده است. عمده مصالح اين مسجد از سنگ، خشت و آجر است. در سقف نيز تيرهاى چوبى به کار رفته است. در ورودى اصلى و قديمى مسجد با دخل و تصرف‌هاى جديد در بنا مسدود و اين امر موجب شد تا ورودى ديگرى در ضلع غربى ايجاد شود. در بالاى اين ورودى سنگ‌نبشته‌اى ديده مى‌شود که زمان ساخت مسجد را در تاريخ ۱۲۵۸ هـ.ق نشان مى‌دهد. روى اين کتيبه سنگى افزون بر تاريخ ساخت و مرمت مسجد، ابياتى نيز حک شده است.
معمارى اين مسجد و سابقه تاريخى و فرهنگى روستاى تورجان از اهميت خاصى برخوردار است.
مسجد خسروآباد گروس
اين بنا در روستاى خسروآباد، در ۴۵ کيلومترى شرق بيجار واقع است. بناى مسجد به دوران قاجار تعلق دارد و با توجه به نام مسجد، احتمال دارد توسط خسروخان اردلان ساخته شده باشد.
اين مسجد نيز به سبک مساجد خاص کردستان ساخته شده و ويژگى آن يک ايوان جنوبي، شبستان ستون‌دار در پشت آن و يک حياط مقابل آن است. اين مسجد که متأثر از معمارى مسجد جامع سنندج است، از بناهاى ارزشمند استان به شمار مى‌رود.
مسجد خورشيدلقاخانم
اين مسجد که در مجاور عمارت مشير ديوان سنندج قرار دارد، به سبک مسجدهاى شبستانى منطقه کردستان است؛ يعنى داراى يک حياط با آب‌نما در ضلع جنوبى است که ايوان ستون‌دار و شبستانى با چهار ستون چوبى در ضلع شمالى آن قرار دارد. بنا در يک طبقه ساخته شده و در طرفين شبستان اصلي، راهرو با قوس‌هاى نيم‌دايره و راه‌پله مشاهده مى‌شود.
از ويژگى‌هاى بازر ساختمان، وجود درهاى چوبى با کتيبه چوبى اسليمى در مدخل‌هاى ورودى آن است. در ضلع جنوبى تعدادى حجره قرار دارد که به سمت کوچه مشير باز مى‌شد و در گذشته به عنوان مغازه مورد استفاده بود.
وجه تسميه اين مسجد به نام بانى آن يعنى خورشيدلقاخانم باز مى‌گردد، که دستور ساخت آن را داد. از آنجا که در گذشته خانم‌ها کمتر امکان مشرف شدن به مکه معظمه را داشتند، هزينه سفر خانه خدا را صرف ساختن مساجد مى‌کردند.