تقسیمات اداری و سیاسی
اسلامآباد
اسلامآباد با وسعتی حدود ۴۶۵۳ کیلومتر مربع در جنوب استان کرمانشاه در کنار راه قصرشیرین به کرمانشاه واقع شده است. اسلامآباد که در گذشته روستائی بهنام در هارونآباد بوده یکی از آبادیهای باوندپور بهشمار میرفته که در زمان خلافت مهدی، کردهای منطقه به یاری علویان موفق به شورش شدند و هارونالرشید از سوی پدر به حکومت ولایتهای باختری ایران گمارده شد و هارونآباد که شاید یادگار این حکومت باشد به این نام، نامیده شد.
از جمله آثار باستانی این شهر میتوان به قلعههای بانزرده و یزدگری، نقارهخانه، بان فراوان، گنبد طلائی، قلعهگه، قبر سلطان، قلعه و موج خاموشی، زندان درناب، پل دروازه، قلعه تلاش، بهشت و دوزخ، مجاریهای دره هونان، شهر گبری، مسجد ریجاب و ... اشاره کرد.
پاوه
شهرستان پاوه با وسعتی حدود ۱۲۵۸ کیلومترمربع در شمالغربی استان کرمانشاه در کناره دره خانقاه واقع شده است.
اصل واژه پاوه به زبان کردی پاوان به معنی قرغ، باغ و مکان انحصاری است. مردوخ کردستانی و سایر نویسندگان اعتقاد دارند که پاوه از نام پاو سپهدار از سپاه ایران در زمان یزدگرد سوم گرفته شده و به پاره نامیده شده است.
بعضی از مردم پاوه نیز به این اعتقاد هستند که پاوه به واسطه وجود بناهائی چون دژ و پاسگه که بازماندههای برج و باروی ساخته شده توسط سردار ایرانی پاو است که مورد عنایت و توجه مردم منطقه واقع شده و به پاس خدمات وی شهر را پاوه نامیدهاند.
در آثار تاریخی، نوشتههای تاریخ و جغرافیانگاران دوران اسلامی این شهر فاوج که عربی شده پاو میباشد، شده است.
از جمله آثار این شهرستان میتوان به مسجد جامع پاوه، مسجد زمستان، مسجد حضرت عبدالله، امامزاده کوسه و ... اشاره کرد.
جوانرود
شهرستان جوانرود با وسعتی حدود ۲۶۲۱ کیلومتر مربع در شمالغربی استان کرمانشاه واقع شده است. با وجود رودخانه جوانرود در این شهر این نام بر آن منسب گشته و البته سکونت گروهی از مردمایل جاف در این سرزمین نیز میتوان گفت علت نام جوانرود حضور این مردمان است.
اما با توجه به واژگان جوان - ژوال کردی به معنای قشنگی، زیبا و برنا و با وجود رودهای پرآب و خروشان در این سرزمین نیز میتوان به وجه تسمیه آن پی برد.
سرپل ذهاب
این شهر با وسعتی حدود ۱۲۷۱ کیلومترمربع در استان کرمانشاه واقع شده است. وجه تسمیه این شهرستان از واژه ذهاب به معنی گذر، گذشتن، رفتن و شدن و عبور و سرپل نیز بهعلت وجود پلی بر رود حلوان است که نشان میدهد سرپل ذهاب به معنی پل گذر یا پل عبور باشد.
از جمله آثار این شهرستان میتوان به قلعه شاهین، قلعه منیژه، آتشگاه سراب ذهاب، آتشدان یا حوض بردعاشقان، دروازه جبال، تاق گراو و ... اشاره کرد.
سنتو
شهر سنتو با وسعتی حدود ۲۱۳۸ کیلومترمربع در شمالشرقی استان کرمانشاه واقع شده است.
در وجه تسمیه این شهرستان نظراتی است. در روزگار سلجوقیان، امیرانی سنتونام به آق سنتو نامور بودهاند. مانند سنتو بن ودود بنیانگذار اتابکان یا سلغریان از طرفی عدهای از تاریخنگاران بر این باور هستند که روزگار مغول شماری از ترکان به سرکردگی سنتونامی به این ناحیه آمده و این شهر را سنتو نامیدهاند. از جمله آثار این شهر میتان به تبعه مالک اشاره کرد.
قصرشیرین
شهر قصرشیرین با وسعتی حدود ۱۹۳۲ کیلومترمربع در غرب استان کرمانشاه واقع شده است. علت نامگذاری این شهر به قصرشیرین، ظاهراً وجود بنای کاخ شیرین همسر خسرو دوم یا خسرو پرویز ساسانی در این محل بوده است.
از جمله آثار این شهر میتوان به بنای آتشکده چهارقاپوی، کاخ ساسانی، حوشکوری، باغ قصر شیرین نهر شاهگدار، بنای اشکانی و کاروانسرای قصرشیرین اشاره کرد.
کرمانشاه
شهر کرمانشاه با وسعتی حدود ۵:۲۸ کیلومترمربع در شرق استان کرمانشاه در مسیر همدان - قصرشیرین و همدان - ایلام واقع شده است.
از هزاران سال پیش تاکنون نام کرمانشاه بهصورتهای مختلف در آثار تاریخی، جغرافیائی و ادبی ایران و جهان ثبت و ضبط شده است.
این نام بیانگر هویت تاریخی این منطقه و ریشهای است که در دل فلات ایران دارد. اگر نام آبادیهای ایران کهن و محدوده آن به مفهوم گسترده فرهنگی در نظر گرفته شود میبینیم که این نام در نامهای کرمینه پیرامون بخارا، کرمین مکشا (کند) در نزدیک سیمون کرمنی در پیرامون پست، کرمنجه ناحیهای در شرق ایران و کرمانج در کردستان دارای آشنائی و همسانی تاریخی دیرین است.
شرفالدین بدیسی، نویسنده کرد کتاب شرفنامه دوران صفوی، یکی از طایفهها و تیرههای چهارگانه کرد را کرمانج دانسته که در پیرامون کرمانشاه میزیسته و از نسل همان کرمانیهای دوران هخامنشی است.
کنگاور
شهر کنگاور با وسعتی حدود ۸۴۲۳ کیلومترمربع در شرق استان کرمانشاه در سیر جاده کرمانشاه همدان واقع شده است.
نام کنگاور بیشتر کینگیور بوده وایزیدور خارا کسی از کنگاور با نام کنکبار یاد کرده است. این حوقل و استخری نیز به این شهر اشاره کردهاند و آن را قصراللصوص (کاخ دزدان) نوشتهاند.
از جمله آثار این شهر میتوان به قبرهای ماقبل تاریخ رستمآباد، گردینتپه، تپههای باستانی مدج، منبع آب جهودا، معبد آناهیتا، مسجد جامع، قلعه ساری اصلان، پل صفوی کوچه، امامزاده باقر، کاروانسرای شاه عباسی کنگاور و ... اشاره کرد.
گیلانغرب
شهر گیلانغرب، با وسعتی حدود ۲۱۷۰ کیلومترمربع در جنوب غربی استان کرمانشاه واقع شده است. این شهر در گذشته با نام املد مصرف بوده است. و در زمان رضاشاه به واسطه شباهت جنگلهای انبوه و وجود برنجزارهای آن با استان گیلان، نام این شهر به گیلانغرب شهرت یافت. از جمله آثار این شهر میتوان به آثار دیره اشاره کرد.
منابع اقتصادی
صنایع
در استان کرمانشاه منابع تجدیدشدنی فراوانی مانند جنگلها، مراتع، رودها، سرابها و منابع تجدیدناپذیر قابلتوجهی مانند منابع نفت، گاز، انواع سنگهای معدنی وجود دارد که در صورت بهرهبرداری مناسب از آنها میتوان بستر مناسبی برای توسعه همهجانبه استان فراهم کرد.
در این استان بخش صنعت، به دلایل مختلف از جمله جنگ تحمیلی، نتوانسته از رشد قابل قبلی برخوردار باشد. از قدیمیترین صنایع کارخانهای استان میتوان کارخانه قند اسلامآباد (تأسیس ۱۳۱۴)، کارخانه قند بیستون (تأسیس ۱۳۱۴) و پالایشگاه نفت (تأسیس ۱۳۱۵) را نام برد. تا پایان سال ۱۳۷۷ تعداد ۴۱ واحد صنعتی از اداره کل صنایع استان کرمانشاه پروانه بهرهبرداری گرفتهاند و برای ۱۳۷۸۱ نفر امکان اشتغال فراهم شده است.
از دیگر صنایع مهم استان میتوان به کارخانه سیمانغرب، نساجی، فرش بیستون، سیم و کابل، لوله و اتصالات، پلیاتیلن و پیویسی، چینی کرد، پنیر غرب نوشتافزار و ... را نام برد.
معادن
استان کرمانشاهان بهدلیل وضعیت خاص زمینساختی و داشتن مناطق رسوبی، دگرگونی و ماگمائی، از تنوع منابع معدنی برخوردار است.
این استان از دو واحد زمین ساختی یکی زاگرس و دیگری زدن (منطقه) سنندج - سیرجان تشکیل شده است. در قسمت زاگرس که شامل زاگرس مرتفع یا رو رانده و زاگرس چینخورده است. معادن مهمی وجود دارد. از جمله در مناطق نفت شهر و گیلانغرب، نفت گاز و تیر طبیعی و در زاگرس مرتفع معادن مرمر، سنگ آهک، مارون، سه سنگ، سنگ لاشه و سنگ ساختمانی وجود دارد.
در قسمت شمالشرقی استان نیز، در مسیر سنندج - سیرجان واقع است. ذخایر سنگ آهن یافت شده که البته هنوز به مرحله بهرهبرداری نرسیده است.