امامزاده سيدناصرالدين (ع)

امامزاده سيدناصرالدين (ع) از نوادگان امام هفتم شيعيان حضرت امام موسى کاظم (ع) است. بارگاه اين امامزاده مطهر و والامقام در کنار روستاى على‌آباد از توابع بخشدارى زرين‌آباد شهرستان دهلران قرار دارد و داراى ساختمان و بارگاهى عظيم متعلق به دوران قاجاريه بوده است.

امامزاده سيدابراهيم

بناى امامزاده سيدابراهيم در روستاى بردى زرين‌آباد از توابع شهرستان دهلران در جنوب شرقى استان ايلام واقع و طبق شجره‌نامه موجود، امامزاده سيدابراهيم از فرزندان بلافصل امام محمدباقر (ع) است. به مزار شريف اين امامزاده بارگاهى بنا شده که قدمت آن به دوران هلاکوخان مغول مى‌رسد. اين بنا داراى گنبدى هرمى (رک) و نمايى با گره‌چينى و آجرچينى‌هاى زيبا است. در کنار امامزاده بارگاه يکى از فرزندان ايشان و آرامگاه خواهر سيده‌اش در داخل بارگاه و ساختمان امامزاده قرار دارد.


امامزاده عبدالله (ع)

امامزاده سيد عبدالله در روستاى هلشى از توابع شهرستان ايوان در دامنه جنوبى کوه رنو واقع شده است. اين امامزاده جليل‌القدر بنا به روايات از نوادگان امام ششم شيعيان حضرت امام جعفر صادق (ع) است. در گذشته ديوارى سنگى که بر روى آن گنبدى کوچک و ساده احداث شده بود اين قبر را احاطه نموده بود.

امامزاده عباس (ع)

بناى امامزاده عباس در شهرستان شيروان و چرداول بخش شيروان و در روستاى عباس‌آباد در ۴۵ کيلومترى شهر ايلام واقع شده است.


اين امامزاده از نوادگان امام چهارم شيعيان حضرت امام زين‌العابدين (ع) است. بناى اين امامزاده روى تپه‌اى نسبتاً بلند و مشرف به آبادى عباس‌آباد و رودخانه بزرگ سرابکلان قرار دارد. ابعاد اين بنا ۱۱٭۷ متر است.

امامزاده پيرمحمد

در ۵ کيلومترى شهر آبدانان در حدفاصل بين دو روستاى پشت‌قلعه و جابرالانصار بنايى گنبددار مربوط به قرون هفتم و هشتم هجرى واقع شده که به نام امامزاده پيرمحمد معروف است. اين بنا بر پلانى مربع‌ شکل ساخته شده و داراى يک ورودى در ضلع شمالى و يک فضاى اصلى است. ورودى توسط درگاهى قوسى شکل به فضاى اصلى بنا مرتبط مى‌شود و داراى طاق‌نماهاى جناقى و طاقى‌ نيم‌دايره است که پس از ورود به آن در طرفين دو طاق باز مشاهده مى‌شود. سمت راست طاق به راه‌پله بنا مرتبط است و سمت چپ به فضايى مسدود منتهى مى‌شود.


فضاى اصلى بنا که گنبد بر آن قرار دارد، داراى دو چشمه طاق جهت نورگيرى است و بر سقف آهيانه گنبد نيز آثارى از کاربندى به چشم مى‌خورد. در مرکز اين کاربندى‌ شمسه‌اى هشت‌پر ديده مى‌شود. گنبد آن در گذشته، مانند گنبد سيدصلاح‌الدين محمد مضرس بوده اما به هنگام مرمت برجستگى‌هاى آن را با اندودى از گچ کاملاً پوشانده‌اند. اين گنبد دو پوشه پيوسته است و داراى ۱۲ ترک به نيت دوازده امام است. در سمت راست ورودي، راه‌پله‌اى با چرخش ۹۰ درجه و طاق و طاق‌نماهايى قوسى شکل که منتهى به خرپشته‌اى در پشت‌بام مى‌شود، به چشم مى‌خورد. مصالح اصلى بنا را سنگ‌هاى تراشيده و ملات گچ تشکيل مى‌دهند که بعد از اتمام کار با اندودى از گچ پخته کل بنا پوشيده شده است.


در اطراف بقعه قبرهايى وجود دارند که قدمت آنها گاه به زمان ساخت بقعه و هم‌عصر امامزاده مى‌رسد. بر روى بعضى از سنگ‌قبرها، تصاويرى از سوارکار با نيزه و شمشير و نقوشى از گل و گياه و نقوش هندسى حک شده است. کتيبه‌هاى اين سنگ‌ها بر اثر مرور زمان و فرسايش اغلب ناخواناست.